dilluns, 22 de setembre del 2014

Mondiau de pelòta (Mexic): Medalha d'òr tà Olivier Laberdesque e Bruno Driolet.

Ger que s'acabè lo campionat mondiau de pelòta basca a Mexic. Dab duas medalhas d'aur, sheis d'argent e tres de bronze, França qu'ei classificada tresau darrèr Mexic (prumèr, onze medalhas) e Espanha (dusau, tretze medalhas). Los dus medalhats d'aur francés que son lo gascon Bruno Driolet (Anglet, Baish Ador) e lo biarnés Olivier Laberdesque, hilh d'Augeu. Felicitacions taus medalhats e tà tots los participaires!!!

dissabte, 20 de setembre del 2014

Independéncia o non.

La victòria deu non au referendum independentista escocés n'ei pas ua suspresa. Qu'èra previsibla.

La victòria deu "non" n'implica pas qu'arren va a cambiar entà Escòcia. Mei autonomia, en particular lo contròle de la fiscalitat, qu'ei  çò de promés peu govèrn britanic. Aquera promessa que pesè shens nat dobte en favor de la victòria deu non a maudespieit  de las opinions ironicas deus cronicaires independentistas (en particular catalans) quan Cameron e viengó en Escòcia tà presentar las navèras mesuras e intentar atau de sauvar l'union in extremis.

De fèit, la victòria deu non au referendum qu'ei mei que mei ua victòria deu pòble escocés  e qu'aunora la democràcia britanica.


Jo que pensi la victòria deu non que seré tanben lo cas dab lo referendum catalan d'autodeterminacion, e's pogossi passar en condicions democraticas normaus. Jo ne crei pas las opinions qui consideran la victòria deu sí /sí per cèrta. Lo govèrn espanhòu qu'a tòrt de non pas facilitar la consulta, pr'amor aquò non pòt sonque alimentar la causida independentista e la fractura dab Espanha que serà de facto irreversibla. La solucion causida peu president Artur Mas qu'ei la bona, ça'm par : ua consulta non referendària, la mencion non referendària qu'ei tà perméter que's posqui passar en un marc legau espanhòu.  Aquera consulta que permeteré aus catalans de s'exprimir sus quin futur e vòlen tà Catalonha. Se lo non a l'independéncia ac empòrta, tant de bon entaus unionistas qui poderàn atau clavar lo debat. E se l'òc qu'ac empòrta, que serà temps de'n discutir e de'n tirar las conseqüéncias politicas. Tàd arribar ad un resultat digne, que cau ua campanha obèrta dab arguments contradictòris suus  pros e contras de l'ahar. Que cau de debats publics enter unionistas e independentistas tà que la gent e's pogossin hargar las lors opinons.  Ja seré òra, ja!








dissabte, 6 de setembre del 2014

E de sostien

Ua de las grans questions existenciaus deus saberuts occitanistas qu'ei de saber se cau ahíger o non ua e de "sosten" (sostien) aus mots de construccion sabenta qui s'acaban per quauque consonanta (exemple: telefòn o telefòne, filosòf o filosòfe, maritim o maritime etc.). Los lingüistas e autes saberuts d'aqueth movement de pensada que son incapables de's botar d'acòrd enter si.  Aqueth subjècte de discòrdia que'us balhan un pretèxte tà pelejà's continuaument, en seguir atau la sendera deus de Lilliput e de  Blefuscu.

Ja sabetz que los gascons gasconofònes, tant los occitanistas com los de l'I.B.G,  qu'avem decidit a l'unanimitat de seguir la causida de Per Noste en adoptar l'e de sostien en un gran nombre de cas plan precís. Los arguments que son estats expausats clarament en las pajas d'introduccion deu diccionari Francés-Gascon en dus volumes de Per Noste. Qu'aqueths arguments e sian bons o non, aquerò n'impòrta pas briga per jo. D'aulhors, aqueths arguments de l'equipa de  Per Noste non son pas estats discutits ni quitament evocats per Domergue Sumien en nat deus tres articles (!) qu'aqueth autor consacrè tà promàver l'abandon de l'e de sostien en lo Jornalet (!!) . A l'evidéncia lo lingüista professionau  no'us a pas lejuts o arretienguts. Dongas, los arguments non son pas en causa. En efèit, çò qui ei important aciu n'ei pas tant la qualitat deus arguments que l'unanimitat de la causida.


L'e de sostien qu'ei vaduda normau en gascon normat, per decision bearnesa e gascona.  L'unanimitat qu'ei un fèit remarcable pr'amor plan tròp rar en çò deus gasconofònes. Alavetz, non hèn pas besonh mei arrasons de las bonas tà conservar l'e de sostien en gascon normat. Qu'ei inutile e contraproductiu d'introdusir un motiu de division de mei en voler impausar a tot hòrt l'aute modèle. Ja sabetz las institucions  occitanas que's son divididas sus aqueth subjècte, dab, d'un costat, lo Conseh de la Lenga Occitana qui s'ei manifestat en contra de l'emplec de l'e de sostien e, de l'aute costat, l'Acadèmia Occitana qui dehen l'auta opcion. Aqueth debat estranh n'a pas a estar importat en maine gascon, puish que l'e de sostien que i hè unanimitat, lhevat lo cas de la lenga aranesa qui's pòt explicar per  ua nòrma especifica desconnectada de la nòrma gascona generau. 

divendres, 5 de setembre del 2014

Comunicat de la còlha de Ràdio-País: Ràdio-País vampirizada

Ràdio País qu'èra, despuish 31 ans au servici deu pluralisme, un programa de modernitat, mutualizat, professionalizat, panoccitan e interculturau. Que's sap la valor deu tribalh que s'i realizava cada dia per equipas motivadas.

 Los tres mes escolats despuish l'AG estatutària deu 24 de mai de 2014 que son estat ua espròva usanta.

 Aquesta rentrada 2014 qu'ei la de la mesa per tèrra de Ràdio País : utís trentenari per l'occitan.

 Çò qui ei a aparir qu'ei incompreneder e paradoxau. Qu'ei causa sabuda que los chepics financèrs de Ràdio País e son circonstanciaus e transitòris. Moneda que deu arribar au quatau trimèstre (mei de 100000€ de las Regions e de l'Estat). Qu'i serà pro entà esponjar los deutes e pagar los professionaus : los qui demoran.

 Mes briga n'ei pas çò qu'entenen los navèths administrators. Aprofieitant la situacion financèra transitòriament chepicosa a la ràdio que destruseishen sistematicament la fòrça de tribalh : dab violéncia verbau lamentabla e intolerabla de gavidaires. Ua persona tractada de "goja", ua auta dont la quita existéncia ei denegada "estossi estat ton pair, t'avori pas deishat víver", e tanben a l'endret de d'aubuns ua non comunicacion totau : violéncia ultima... Dab lo non respècte d'ua decision deu CA deu 3 de julh pertocant lo pòste d'un jornalista qui seré au finau suprimit començar de seteme quan sembla que'n medish temps e seré procedit a un recrutament. Dab la vita insostenibla qui ei hèita aus salariats dont lo tribalh ei vueitat de sens e de las responsabilitats.


 Los programas de rentrada que resultan d'ua vision calamitosa de çò que cau har e quin ac cau har : destruccion sistematica de tota mutualizacion, preconizacions ubuescas en mestior de jornalisme e d'organizacion de tribalh. E l'escota de la ràdio per internet ne's pòt pas mei har peu site de Ràdio País www.radio-pais.com qui ei estat suprimit e dab eth lo renviat sus l'escota deu dirècte sus internet dont lo flus ei - peu moment - tostemps efectiu sus http://www.efluw.net/radiopais/ plan finòts los qui ac trobaràn.


 Que passam çò qu'evoquèm dens ua prumèra arremoluda d'aqueth manifèste (detalhs mei ací). Au cap de tres mes d'essai de collaboracion au Conselh d'Administracion que calèva tirar conclusions. De cara a ua situacion blocada e en l'abséncia d'un projècte d'endom qui a deu mau a passar lo desapitar de çò de hèit, l'ensemble deus administrators de l'associacion de sostien a Ràdio País en Bearn dont lo president federau, que demissionèn de la Federacion. L'associacion de sostien a Ràdio País en Bearn que s'ei retirada temporàriament de la Federacion VAP Ràdio País entà har vàler la soa analisi deus mejans umans, financèrs e organizacionaus de l'utís Ràdio País e entau son programa. Salariats e productors benevòles de Ràdio País que vòlen apitar un navèth projècte qui entenen valorizar dens la Federacion Vivre au Pays Ràdio País o estosse destrusit l'utís ua navèra estructura.

 Mercés de v'associar en nombre a la demarcha, sostien a radiopaisoriginau@gmail.com

 Nom :..........................Petit nom :........................... adreça :............................................................... CP :................ Vila :................................................ Que m'associi au Manifèste per que visca Ràdio País o ua ràdio en occitan en Gasconha. En comptar dab vos e en ve hant aunor François Lassabe, Joan Francés Tisnèr, Domenja Lekuona, signataris deu Manifèste.