Que i a enigmas qui non
son pas prèstas d’estar resolvudas e qui
divideishen los expèrts. En maine de la « protoeuscarologia » que n’i
son hèras. Quin(s )tipe(s) de lengatge e parlavan los Caristii e los Verduli, davancèrs respectius deus Biscains e deus Guipuscoans : (proto-)basco o
indoeuropèu ? E quin lengatge èra parlat peus davancèrs deus bascos deu nòrd e deus gascons deu sud-oèst : los Tarbelli o Tarbèths d’Aquitània ? La
vertat qu’ei n'ac sabem pas.
Que i a mei d'ua escòla : que i a la de los qui pensan los Tarbèths qu'èran cèltas e qui explican lo mot peu celtic (dilhèu de taruos : lo taure) . D'auts que pensan qu’èran bascos e qu’ explican lo mot peu basco (dilhèu
d’arbel : pèira negra). En tot cas, que podem explicar lo mot
Aquitània peu nom latin deu capdulh deus Tarbèths : Aquis (uei Dacs). Que supausam los Tarbèths qu’aplegavan quate nacions (tarbelli quatuorsignani
segon Plini) e lo bascològue Hector Iglesias que i ved l’origina de las quate varietats deu basco d’Iparralde. Que supausa los Tarbèths qu’èran (proto-)bascos e
los Caristii e Verduli qu’èran indoeuropèus dont los hilhs e seràn basconizats (edit: "vascongados" en castelhan, cf. los comentaris) a ua epòca tardiva,
istorica.
Que trobaratz lo son article en clicar aquiu. Que l'èi trobat hòrt plan documentat e interessant.
3 comentaris:
La théorie, violemment contestée par les "abertzales", de l'euskarisation tardive, avance inexorablement ses arguments. Le berceau de la civilisation euskarienne serait en Aquitaine (celle de César bien entendu), en Novempopulanie donc et chez les Vascons actuels (Haute Navarre et Haut-Aragon). Les provinces dites "vascongadas" auraient été vasconisées tardivement.
Donc, un Gascon est etnhiquement plus basque qu'un Biscayen. Les nationalistes basques les plus bébêtes ne peuvent pas l'accepter, même si c'est un jour prouvé scientifiquement. Il suffit d'observer les réactions autour d'Iruna-Veleia.
Òc. G. Pepin que'ns rapèra lo mot "vascongado/a" , deu latin *vasconicātus, que significa "hèit vascon", ("hecho vascon" en espanhòu, segon lo D.R.A.E) çò qui pòt deishar pensar que son pòbles assimilats, en efèit. Quant a gascon, qu'ei a l'origina ua simpla varianta dialectau deu mot vascon. Gascon = vascon.
Jo he llegit "L'origen dels bascos" per Juan Parellada de Cardeilac, que pel seu cognom deu tenir origen francès i en un dels seus capítols parla del substrat europeu que entronca albanesos, bascos, lapons, jueus i caucàsics fent i donant paraules que són en sengles pobles iguals. La meua humil opinió és que pertanyen al primer assentament europeu.
Vicent
Publica un comentari a l'entrada