Que soi a liéger, en version originau occitana e, tà jo, estranha, lo cap d'òbra de Max Roqueta: Vèrd Paradís.
Que m'ac cau plan reconéisher: cercar la significacion de bèths mots en diccionari d'Alibèrt a cada tres linhas ne contribueish pas briga au plaser de la lectura. Mès que cau ua debuta a tot, e soi segur qu'a mesura qu'avançarèi dens lo tèxte, que'm sentirèi de mes en mes ad aise dens lo paradís deu Max. E que'm consòli dab la satisfaccion de constatar los mots de Roqueta qui'm pausan problèma, no' s tròban pas dens lo diccionari gascon de Palai.
Que soi a notar tots los mot qui m'an pausat question o problèma, dab tota l'aplicacion de l'estudiant conscienciós qui deishèi d'èster bèth temps a. Tà vse'n dar ua idea, aquiu qu'avetz las meas prumèras anotacions (en gascon) portadas sus la prumèra plana deu tèxte (paja 9 deu libe, sus 15 linhas de tèxte, chic o mic):
Congreèt (au frontispici deu prumèr capítou): rendó, dè, lhevè.
recòrd (linha 1): tardivalh, arrecoadís (qu'avèvi comprés, a tòrt: sovier, pr'amor de record en catalan).
(matas) fernissentas (linha 5): matas, òc, mès ...fernissentas? (Aqueth, l'èi pas sabut trobar dens l'Alibèrt).
rebalant (linha 6) e cinc linhas mes luenh, rebalavan : (non, rebalar no's vira pas per arrebalar en gascon, que son faus-amics. Qu'èi enqüèra un dobte sus quin e'us me caleré arrevirar...). Dilhèu: en tot arrossegà's, s'arrossegan; o ben eslissà's, s'eslissan???
faisses (linha 11): hèishs.
escrachar (linha 12): esglachar (aqueth que l'avi podut endevinar, enqüèra qu'escrachar no's ditz cap en gascon).
brofoniás (linha 14) = borradas, ventòrlas.
E quan soi tròp hart de cercar lo sens deus mots lengadocians, que torni capbussar dens un roman-policièr en catalan. Las òbras de l'Eduard José que son divertissentas e shens nada pretension literària, de bon léger en temporada de vacanças.
EDIT-Post Scriptum. Ma professora d'occitan (qu'aimi) que'm ditz fernissentas qu'ei ua forma locau de fremissentas, o sia en gascon: frementas. E ben jo que pensi l'occitan de Roqueta qu'ei...drin particular.
13 comentaris:
Vesi que soi del país de Roqueta...
(mas i a pas una revirada dins aquel libre?)
aquò te deuriá ajudar: www.crdp-montpellier.fr/maxrouquette/pdf/lexique_max_roqueta.pdf
Paure gascon,es verai que la lenga de Max Roqueta dèu pas èstre per vautres aisida, que ja l'es pas totjorn per un lengadocian mejan. I a tanben un vocabulari especific, reculhit per son enfant lo Joan-Guilhèm, que podràs trapar e telecargar al ligam: http://www.jfbrun.eu/lengadoc/lexicmaxroqueta.pdf
Se que non lo te cal legir en catalan.
De tot biais lo jòc paga la candèla!
Mela: a òc, me fará ganhar temps, lo lexic de Roqueta junior, mercés!!!. Bon, mas per virar rebalar, per exemple, lo lexic aqueste (coma lo diccionari d'Alibèrt) nos balha de "trainer, glisser, ramper". Per virar aquò, es pas evident, per çò que trainer, glisser e ramper son pas brica sinonims... D'aquí mon esitacion per virar rebalar en gascon.
Trainer es arrossegar en gascon mentre que rossegar en lengadocian es passer la herse, passer la herse o la galèra (outil agricole) en gascon es...(ar)rebalar (e (ar)rebalar n'a pas cap d'autre sens en gascon). Glisser se ditz eslissar en gascon, e ramper es serpejar.
Bon, legir lo Max es un pauc coma jogar au aubòi o a la taròta: a la debuta es un pauc dur mas ambe un pauc de practica, las causas deven melhorar.
Lo monte-mametas: te'n fagues pas, contunharai de zo far en la lenga originala. Passarai per una fasa de notacion e acabarai per saborar l'òbra sens me preocupar mai del lexic.
Lo monta mametas: raubaire d'idèas :)
Ieu prepausi que ne li legiscas un de tèxt del ROqueta al JDP, istòria de li metre la lenga dins l'aurelha. Vòli pas far ma missanta, mas Roqueta legit amb l'accent gascon , es un pauc berk berk berk...
Que soi urós de non estar pas occitan :P
Asier G: que sias urós qu'ei dejà quauquarren.
qu'ei la vita qu'ei atau, coma dise lo Joan de Nadau.
Per cert, l'aute dia que crompei lo naveth libe deu Per Noste: Escrivans - Idazleak. Qu'ei un pauc estranh, pr'amor qu'u podi leger en duas lengas vasconas.
D'aute banda, as vist que la selection basque de football a jogadors gascons? Frances Siriex e Frances Grenet, nascuts a Bordèu.
(Perdon pera mescla castellano-gascon-catalana e la manca de accents).
Asier G: jo, lo ton mescladis, que'u compreni perfectament.
Per quan nos organizaràs ua visita de Bilbao? Ved. http://melanizetofre.blogspot.com/2010/12/bilbao.html
Bonas hèstas e bon an nau!
No em resta gairebé temps à Bilbao.
En febrièr que vau partir ta Asia.
Gaujosa navera annada!
Bon. Ai surtit los Lavalada, lo Tresaur dau Felibrige mai lo lexic dau Roqueta Junior per l'i compréner quauquaren. Veiquí la version lemosina de quel estudi !
Congrear : exista pas en lemosin. Avem per lo francés « engendrer » : engendrar, generar, garonar.
Recòrd : sovenir, exista en lemosin. Ai pas comprés « tardivalh » e « arrecoadís ». E « sovier » vòu pas dire « sovenir » ?
Matas fernissentas : « fernir » exista en lemosin dau Perigòrd. Mas « mata »... non... Disem « boisson » si ai plan comprés.
Rebalar : avem en lemosin la rebala « outil de tuilier pour égaliser le sol » que sembla per Lavalada de la mesma origina que lo « rebalar » lengadocian o lo « resbalar » castelhan. Sinon disem « eslissar » coma en gascon.
Faisses : lo plurau de fais, que dona « fais » en lemosin (perque los noms que 'chaben per una « s » son invariables). Lo mot « fais » me sembla pas malaisat de compréner : qu'es lo « feix » catalan, lo « faix » francés.
Escrachar : Mistral balha « escracha, escarcha, esclacha (g), esglacha (b), escraja (l) : écraser, écacher, broyer. » De segur qu'es « g » coma gascon, « b » coma bearnes e « l » coma lengadocian. P'un de quilhs mots exista en lemosin. Utilisem « esbolhar » qu'es plan tipic.
Brofoniás : exista pas en lemosin. Disem « ventòrlas » coma en gascon. Mistral balha broufounié. Me demande si, coma per « escrachar », « brofoniás » siriá pas mai provençau que lengadocian.
Si, sovier e sovenir, qu'ei parièr.
Tardivalh e arrecoadis, que son mots qui designan lo darrèr d'ua portada, deus hrairs e sors, "arribat" suu tard. Que son sinonims d'escarra-nid o d'escarra-sac. Que's ditz recòrd en lengadocian.
Faisses: òc, que l'aurí devut endevinar, aqueste, mès quan e legissi en occitan, la partida francesa deu cervèth que'm fonciona pas tròp.
Publica un comentari a l'entrada