La prumèra etapa qu'ei d'establir ua lista de mots a partir deus diccionaris de referéncia: Palai, Per Noste. Puish la lista que serà completada per las dadas d'autes diccionaris e lexics, n'avem ua bona coleccion per çò qui tòca au gascon. Atau que poderam aver ua lista finau comparabla a la editada per Josiane Ubaud tau son diccionari ortografic de l'occitan.
Que soi a apréner tot plen de mots en hèr la sasida.
N'i a qui'm fascinan. Per exemple: adorgar. A l'origina, aqueth mot, compartit dab las lengas romanas ibericas (atorgar, otorgar) que volèva díser quaucòm com autrejar. Adorgar que vien supausadament d'un mot latin auctoricare mentre autrejar que vieneré meslèu d'auctoridiare. Segon los indics de Palai, lo sens primitiu d'adorgar (autrejar, concedir) qu'ei conservat en parlar lavedanés. Aulhors, ADORgar qu'a crotzat...Ador. Alavetz, adorgar qu'a prengut lo sens... d'adaigar! (en lengadocian: asagar, irrigar; en catalan: regar).
1 comentari:
Mos Joan deu Peiroton,
Que i a dus biaishs entad apréner lo gascon plan com cau. Escotar de contunh los parlaires natres, aqueths que son mei anar mensh nombrós, malaürosament. Jo, qu'avoi lo parat d'ac har pramor que soi drin mei vielh qui non pas vos. Léger los tèxtes vielhs e los diccionaris de "prumèra man". Lo Moureau, lo Vigneau, lo Meaule, lo Palay, lo Dubos, lo Lalanne, lo Lespy etc...
Viratz las solucions d'aisidèr occitanas, aquest "prèst tà parlar" (e tà pensar) gessit deu movement occitanista, un chic descabestrat au dia de uei.
Qu'atz trobat la solucion mei bona entà har dab çò qui am uei. Que'vs legi desempuish bèra pausa e que vei la vòsta lenga que's melhora, que s'alinda au briu deus mes.
Qu'atz hòrt plan comprés lo gascon qu'ei ua lenga hòrt arrica, dab un particularisme pregond au varrei de las autas lengas d'òc, hòrt mei pròishas deu francés, deu punt de vista sintaxic e lexicau, gramaticau. Que crei quitament lo gascon qu'ei la lenga d'òc mei interessenta e mei identificada de cara au francés.
Qu'atz enqüèra un chic de crec occitanista peu cuu mes, se legi e se compreni plan qui ètz, que soi assolidat de qu'aniratz au cap d'aqueth mudament que mia tà la gasconitat natre e blossa. Qu'ei lo camin qui hadoi jo. En partint de l'occitanisme a la començada de las annadas ueitanta, qu'èi comprés l'alienacion qui l'occitanisme ei tau gascon. Que compreneratz aquò, vos tanben. Hètz la vòsta camiada mes guardatz los uelhs e lo cerbèth aubèrts.
Publica un comentari a l'entrada