Pèir de Garròs, en frontispici dera sua òbra Poesias Gasconas (1567) mos explique qu'a dues lengües: "eth francés celtic e eth gascon, naturau tà nosati de Biarn, Armanhac, Comenge e auti qu' èm embarradi entre es Pirenèus e Garona." Abans Pèir de Garròs, la literatura gascona non existie, es gascons escriuien sonque en occitan non gascon - a despart deus tèxtes d'òrdre juridic o administratiu que èren plan escrits en gascon, es mès antigui des quaus (bilingües latin-gascon) remonten as sègles X- XI. Mès tard, eth francés remplacèc er occitan. Er eretatge de Garròs ei revendicat ath madeish temps pes occitanistes e pes gasconistes, es prumèrs coma autor màger dera reneishença occitana, es segons coma figura istorica e fondatora deth corrent nacionalista gascon.
En tot mencionar eth francés coma celtic, Garròs se referie probablament a Juli César qu'escriguec en "Era Guèrra des Galles" qu'eth riu Garona asseparaue es Aquitans des Gaus. Ue sabem qu'era lengua parlada pes Aquitans ère de tipe basc o proto-basc. Non sai se podem díder celtic er occitan parlat pes descendents des Gaus, en tot cas quan musicians occitans e bretons se rencontren, germanejen sense problèma e eth resultat musicau ei plan agradable.
Ne voi dar coma pròva aguesta cançon bretona plan coneguda Tri martelod (Tres marinèrs) en version bilingüa breton-provençau acompanhada der aubòi, er aboès lengadocian, de Laurenç Audemard.
E aquera, a on s'i arresponen er aubòi ath torn dera bombarda e era
E ua auta cançon en version bilingüa bretooccitana: Bergelenn ar Roue o sigua (era) Pastora e er Arrei, on s'i sent Renat Sette a arrespóner a Yann-Fañch Kemener:
Se n'è cap encara entenut un occitan a cantar en breton, en cambi, un breton que cante en provençau, ara si. Yann-Fañch Kemener i ei a arrespóner a Renat Sette ena cançon "au promièr jorn de mai". D'acòrd, prononciar es diftongs occitanes non semble gaire facil tà un breton, mès açò arai, eth resultat non ei bric dolent!
Donques, tà concludir, un disc de crompar absoludaments o de descargar (i ei en i-tune): Kemener, Audemard, Fava e Sette "si je savais voler", Buda Music.
8 comentaris:
Crese qu'era Kemener e Sette qu'avia vud n'i a 2 o 3 ans a l'Estivada. Qu'era genniiaauuu !! Yann-Fañch Kemener es un musicaire daus bons en Bretanha. E Buda Music un label daus bons.
Bon, pòde pas escotar la musica, sei au trabalh. Li farai quand tornarai maison. Mas ne'n coneisse una que voldria aver lo disc si auva quò !!!
Ne'n ai escotat daus extrachs sus lo site de Buda Music. N'i a pas un saxofòne maitot ? Bon, l'escota rapidament me balha envia de :
1) 'chaptar queu disc
2) tornar en fest-noz (o en fest-deiz d'alhor) !
Maime: si, i a un saxo, jogat per François Fava.
As doblidat de dire que i aviá "Le Chantier" aquí dedins. Le Chatnier es un luòc de creacion a l'entorn de las novèlas musicas tradicionalas que fan de causas remirablas. La programacion es totjorn super interessanta. Soi malurosa d'i pas èsser anada encara... mas es al fins fons de Var...
Disque 'chaptat ! 'Na p'ita question : sus lo prumier bocin, lo bordon que s'auva, qu'es quo ? D'apres la mia, qu'es daus bordons de cornamusa (escosesa, forçadament, n'i a mas una cornamusa, la soa, manca benleu las gaitas asturianas e galhegas)... Mas qu'es pas escrich dins lo libreton. De que ne'n pensas ?
Ieu tb l'ai crompat!
Les grands esprits...
C beau le hautbois hein? (ok, je sors)
Mai seriosament: e ben ieu auriái pas facha la meteissa causida que tu, JdP. Tu as causit mai çò celtic (oè, avèm comprés siás dins ton periòde "celtic"). Ai recebut lo CD ièr, e per ara, escoti pas que Renat Sette. As pas gaire parlat d'el. T'a una votz! Te fot pas la carn de gallina a tu?
(accessòriament, ne fariái plan mon dimenge)
E l'autbòi d'Audemard... Total respect. Es çò melhor de l'album :PP
Maime: Sintetizader, benlèu.
Mela: Renat Sette canta fòrça plan, mas Kemener es d'una auta talha. Es un gigant. E òc, l'aubòi, c'est beau.
Publica un comentari a l'entrada