Ja sabetz qu'en gascon avem mes d'ua expression tà díser un pòc: drin, un chic, un shinhau etc. Que'm soi interessat a shinhau, en constatar qu' aqueth mot non sòrt de l'airau deu gascon orientau ( Coserans, Aran, Comenge e Quate Vaths, que crei) sonque... peu sud, per la cadena deus Pirenèus. Shinhau qu'ei la continuacion gascona deu mot aragonés sinyal. En aragonés, sinyal (mot masculin: o/el sinyal, e non pas femenin com en castelhan: la señal), que vòu díser la marca, la traça (per exemple la traça qui deisha ua bèstia en passar). Qu'a tanben lo sens, mes modèrn(e), de senhau.
L'expression un senyal que s'emplega tanben en Aragon tà díser un pòc (o sia: ua traça), segon Coromines.
Lo regent comengés Duplech, autor d'un lexic gascon (comengés) - francés adobat tà ensenhar lo francés aus sons escolans gasconofòn(e)s (editat en 1843), qu'arrevirava "chignaou" per ...nombril. Lo melic qu'ei plan la marca o la traça deu cordon qui t'arreligava dab la mair, vertat? Qu'ei hòrt probable lo mot gascon shinhau qu'avèva a l'origina exactament la medisha significacion que l'aragonés sinyal, qu'ei a díser traça, marca. En gascon, lo mot qu'ei cadut completament en desús. Que demora, uei lo dia, sonque fossilizat en aquesta expression un shinhau.
En son obratge consacrat a l'aranés, Coromines que'ns precisa aquesta medisha expression s'arretròba conservada en daubuns parlars d'Itàlia, çò qui deisha pensar qu'en los Pirenèus, l'expression poiré remontar a la colonizacion romana a l'origina deu vascoroman.
PS: Puishqu'èm a parlar d'ua expression tipica deu gascon orientau, anatz escotar "Era votz dera Montanha", las emissions en gascon de Ràdio-Coserans, aquò que'vs cambiarà un shinhau de las vòstas emissions acostumèras. Que hèn gòi, los de Ràdio-Coserans. Qu'an un parlar naturau dab l'accent deu país. Picatz aciu.
5 comentaris:
«Coromines que'ns precisa aquesta medisha expression s'arretròba conservada en daubuns parlars d'Itàlia» E sabes quinis parlars? Soi pas un expèrt, mès de çò que coneishi i a pas qu'en friolan que fan servir "un segnâl di" per díser "un po' di". E lo friolan es pas exactament un dialècte italian, es meilèu una lenga independenta e -- çò interessant -- una lenga montanhenca. Dins aquest cas, l'expression poiriá èsser una rèsta d'un parlar prelatin alpenc meilèu qu'una rèsta del latin. Qual sap?
Mossur Joan deu Peiroton. Que'vs voi felicitar per la qualitat deu vòste blòc e susquetot per la qualitat deu gascon qui escrivetz. Per estar un navèth locutor que hètz tostemps l'esfòrç de plan escríver e d'alindar la vòsta lenga. Que cau senhalà'u pr'amor, generaument, los navèths parlaires que s'acontentan d'emplegar un nhirgo panoccitan de mau devèrzer e, tad ac tot díser, de non suportar.
賈尼: "en diversos dialectes del centre i Nord d'Itàlia": Cavassico,Papanti, Comelico, els Abruzzi.
Anonim: Mercés peu compliment. Ac hèi tostemps un pòc tròp viste, la vertat. Hèra de d'òra, sovent. Alavetz, quan e m'avisi que i èi deishadas pècas, que soi obligat d'i tornar entà corregir-las. E poish saber qui ètz, en vos pregar?
Qui soi? Aquò n'a pas nada importança. Que soi amorós deu gascon e, tanben com truqui suu nas deus qui n'arrespectan pas la nosta lenga, en signant, que volerí dar balanç aus qui se l'aiman e se l'achòlan autant com jo. Vos balhèssi lo men nom, aquò que'vs haré mei trabuc qui non pas ajuda. Los occitanistas non m'aiman pas briga, que m'espudeishen e que poderén créder de qu'èm amics. En lo mondòt occitan, un amic o ua amiga com jo qu'ei un castig, un mau dat. Que lh'agrada hòrt a caçar las maishantas broishas gasconas ad aquera gentalha.
lol Ua broisha! Non soi pas un caçaire de broishas, jo. E non hèi pas partida de nat mondòt d'aqueth escantilh.
Soi abonat a la setmana, a pais gascons e a l'I.B.G., e aparentament, que son tots contents de m'aver com client. M'enervan tots, mès que'us ajudi a tots. Atau qu'ei. Que sagi de demorar libre de pensar çò qui voi.
Publica un comentari a l'entrada