Que soi espantat per las pelejas linguisticas qui opausan los qui pretenen estandardizar l'occitan. Congrès Permanent de la Lenga Occitana, Academia Occitana, la bandòta deu Sr Sumien, tot aqueth petit mond que's malavienen en causir fòrmas divergentas o accentuadas de manèira distinta en tot negar a l'aute o aus autes la competéncia o la legitimitat d'ac har. E que sufeish que lo C.P.L.O e l'Academia sian consents en levar un dobte a prepaus d'un mot occitan (alleluia!!!), per exemple en causir "lugarn" e "otaria", dus mots qui trobam au lor diccionari respectiu, per que Sumien e'n prepause en solitari fòrmas diferentas, respèctivament: lugar (sic) e otària, com si cambiar la causida comuna deu CPLO e de l'Academia estosse vitau o importanta per la lenga o com s'estosse Sumien lo mei competent en decidir de l'ortografia d'un mot. Totun lo nòste ensenhaire provençau n'ei pas totafèt un filològue romanista de prumèra devira. Brembatz-vos de "rangier", un mot beròi francés prengut a tòrt com a occitan peu Sr Sumien en seguir Mistral qui, a l'evidéncia, ignorava que lo mot èra en fèit francés, que non occitan. Las atestacions deu mot rangier que provienen totas de tèxtes escriuts en francés, n'existeishen pas en occitan. Urosament, ni lo CPLO ni l'Academia occitana ni lo Tot en gascon n'an pas seguit la recomandacion malavisada deu Sr Sumien, qu'an adoptat lo mot rèn derivat deu suedés "ren" (idem), en conformitat dab lo diccionari gascon de PN. Brembatz-vos tanben de l'ipotèsi faussa de la derivacion de lugarn a partir de "lucanus" qui remonta tà Wartburg. Uei que sabem aquesta derivacion supausada n'ei pas la bona e l'explic veritable que l'avem mercés au lexic protoceltic de Ward on s'i tròba explicitament mentavuda l'etimologia de "lugarn". L'ipotèsi faussa emetuda peu praube Wartburg qu'estó represa a tòrt peu Sr Sumien entà justificar ua ortografia personau tau mot lugarn qui caleré escríver *lugar segon l'ensenhaire provençau, en seguir atau la causida de l'Arvé Cassinhac, shens que lo Sr Sumien sia capable d'explicar de manèira simpla e rasonabla per quin miracle fonetic "lugar" e poderé proviéner de "lucanus". Arren de mei normau, "lugarn" ne deriva pas briga deu latin "lucanus". Que provien d'un mot (proto)celtic *leukornon (segon Ward) o *loukarna (segon l'Universitat de Gualas) (lampa, hlambèu, lutz artificiau) deu quau deriva lo mot fr. lucarne cognat deu mot breton lugern e de l'occitan lugarn. Aqueste darrèr que prengó per confusion la significacion deu mot gascon lugran: astre qui luseish. Lo quite mot "lugran" qu'ei ua fòrma afixada de lugre (astre, estela enqüèra en çò de Fabre d'Olivet, cf. lugres au son dic.) , deu mot protoceltic *lugra qui designava la lua, lit. "la lusenta" cf. lo lexic de protoceltic de Ward, lo diccionari de Matasovic e lo de l'Universitat de Gualas).
La trista realitat qu'ei lo Sr Sumien que s'i hè dab gai a sabotar los esfòrçs deus sons collègas. A l'evidéncia, qu'arrefuseish tota decision d'arbitratge normatiu qui non vienga pas d'eth medish. Que s'imagina indispensable e qu'afirma los autes non s'i escaderàn pas. O sia qu'eth n'escotarà pas a degun, sonque a eth medish, n'aplicarà pas nada règla comunitària, sonque las règlas antinormistas qu'eth medish a decidit, com si estosse eth lo melic deu mon normativizaire. Enqüèra qu'aja tòrt e que las soas causidas sian desmentidas peus sons collègas, ne sembla pas estar capable d'arreconéisher las soas errors, çò qui'u mia tau cap d'un camin d'enlòc shens sortida. Lo cas de "rangier" qu'ei significatiu. En lòc d'arreconéisher que s'enganè en préner lo mot francés rangier per un mot occitan, çò que lo mot n'ei pas jamei estat, eth que continua d'aportar arguments pòc avisats entà ensajar de dehéner la soa causida en contradiccion totau dab los grans principis de la linguistica occitanista qui demanda d'evitar los "francismes" (gallicismes). Aquò rai. De totas mòdas, n'ei pas lo problèma de nosautes gasconofònes. No'nse sentim pas concernits per aqueras pelejas occitanistas e qu'avem la sciéncia deu noste costat entà conortar-nse'n. Que sabem qu'en estandard PN, qui ei lo mei ancian deu gascon après lo de Camelat dont ei l'eretèr en linha dirècta (shens préner en compte los diferents sistèmas grafics qui jo considèri com a equivalents e autant de respectables), que son rèn, lugran e otari (s.m.). En plaça d'aqueste darrèr, que seré otaria (s.f.) se credem lo Tot en Gascon e lo versant gascon deu CPLO. Totun, la causida PN qu'ei la mei anciana non pas l'auta e que la vau plan. Enqüèra que las fòrmas otari e otaria non son coherentas enter si quant a l'accentuacion, jo que'm senti obligat d'adoptar las duas. Espudir la fòrma "otari" que'm pausaré un problèma etic, puish , sauv error de part mea, aquesta fòrma qu'ei la d'atestacion mei anciana en gascon. Lavetz, guardar-la plan que cau , non? Quant a otaria, que cau saludar l'unanimitat: Tot en Gascon, CPLO, Academia Occitana, que son tots d'acòrd per "otaria"...O sea que'm sembla qu'un doblon qu'ei a installà's: otari (s.m.) e otaria (s.f.). L'un n'ei pas lo masculin o lo femenin de l'aute, pr'amor l'accentuacion de cada mot qu'ei distinta de l'auta. Que poderem imaginar ua especialisation semantica justificant lo doblon com , per exemple, un substantiu mei specific per l'un e mei generic o com entà designar ua familia zoologica per l'aute. Ahar a seguir!
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada