diumenge, 5 de juliol del 2009

Musica gascona au Gran Feretrar de Tolosa

Diluns passat de nueit, a la hèsta deu Gran Feretrar, los amics bohaires e aboesistas deu Conservatòri Occitan que'ns auherín quauques trocets de musica deus País Gascons.

Tà començar, ua valsa vasadesa qui m'agrada particularament:



E puish ua seguida de Rondèus lanusquets. Lo prumèr qu'ei en minor , los dus autes qui segueishen son en major, çò qui obliga de tapar lo cap deu canèth deu bordon dab lo brunidèr tà'n cambiar la tonalitat. Mès n'ei pas aisit d'ac hèr en tot jogar au còp. Guaitaz quin ac hèn: lo grop de bohaires que's divideish en dus.



E tà acabar per uei, ua seguida de traversadas coseranas:



Un aute còp, la seguida!

divendres, 3 de juliol del 2009

E on pòdi escotar e véder lo Mèste Tisnèr en julhet, eh?


04 de julhet 2009, 20 :00 - VERD E BLU qu'anima un bal a L'Isla de Baish dens l'encastre deu son hestenau escota e minja. Tà totas las entressenhas, contactar Magali que cau!
magali.henri(at)hotmail(punt)fr


18 de julhet 2009, 21 :00 - VERD E BLU bal 32410 Castera-Verduzan - Ass. Gascogne & Traditions 05 62 68 13 21 - 06 79 83 29 91 (au vrèspe iniciacion a las danças dab L. Dubertrand, M. Castanet e J. F. Tisnèr


23 de julhet 2009, 19 :00 - Joan Francés Tisnèr Bal dab R. Baudoin - 12000 RODEZ, Estivada Parc Convivéncia

24 de julhet 2009, 20 :00 - Joan Francés Tisnèr dab R. Baudoin -(B. Achiary, D. Warro, A Filetta) 18èmes Nuits atypiques de Lan gon, Parc des Vergers, 33210 Langon, 05 57 98 08 45 / 06 13 23 36 93 lesnuitsatypiques@wanadoo.fr

30 de julhet - 01 d'agost 2009 - Joan Francés Tisnèr estagi de canta - 43000 PUY-EN-VELAY Nuits basaltiques

De seguir peu mes d'agost e la rèsta de l'an. B'avetz sòrta, brave monde, lo Peiroton que s'aucupa de vos!!!

dijous, 2 de juliol del 2009

Rendetz-me lo pè, en vos pregar!


Lhèu avetz dejà lejut o entenut l'estranha expression occitana "rendetz-pè" per díser rendetz-vos?

En gascon, que i a duas manèras (que non manièras) tà díser rendetz-vos: rendetz-vos qu'ei la normau qui trobam tostemp en gascon centrau, orientau, sud-orientau e en "gascoïnè", mentre que rendetz-ve (o escriut rendetz-vse) qu'ei ua ipercorreccion deu gascon occidentau qui trobam en biarnés. En gascon occidentau, lo pronom -ve (-vse) que's pronóncia -pé. Aqueth biaish de díser qu'ei passat a l'occitan non-gascon devath la fòrma...rendetz-pè, un bearnesisme un chic deformat qui'm hè tostemp arríder. Panaires de pès, arrepentitz-vos!!!!

dimecres, 1 de juliol del 2009

Ajustar - Hornir- Ahíger

Ja sabetz que m'agradan los mots.
Ajustar,segon Palai, que significa ajuster, joindre, réunir, rapprocher. Ajustà's: se réunir à un rendez-vous, se joindre , se faire beau/belle, rectifier sa toilette.
Ajustar en gascon de Palai non vòu pas díser ajouter. Que sembla ajustar dab aqueth sens d"'ajouter" que sia un lengadocianisme recent, dilhèu influençat peu francés. Que i ei plan dens lo diccionari gascon de Per Noste (occitanista) dab aquera acceptacion e Chaplain l'a représ dens lo son diccionari. Segon Palai, lo mot gascon tà díser ajouter qu'ei hornir.

Segon Palai:
Hornir : Fournir, pourvoir, munir, ajouter.
hornida: fourniture, ajoutage (sic)
hornidèr: chose à laquelle on doit fournir, ajouter
hornidor: fournisseur, fournisseuse, celle qui ajoute
hornidora: ce qu'on ajoute, fourniture

Avisatz-vos! Fornir en lengadocian non vòu pas díser "ajouter" mès sonque "fournir". Fornidora: fourniture.

Ajustar qu'a un sinonime tipicament gascon: ahíger (miélher que ahijar*, deu latin affigere). Segon Palai, ahijar* o ahíger: ajuster, joindre deux morceaux, deux pièces. Ahíger ua còrda: allonger une corde au moyen d'une autre.

En gascon deu sud-èst, segon lo lexic de Dupleich (Sent-Gaudens, 1843) ajustar que vòu díser ajuster, viser mentre ahíger que's vira per ajuster, avuster (sic), joindre, ralonger (sic), raboutir.

En aranés, ahíger o híger qu'a tots los sens deu catalan afegir, dont lo d'" ajouter".
L'aranés emplega ahíger meslèu que non pas hornir ni ajustar. En realitat l'afegir catalan e l'ahíger gascon que son duas fòrmas deu medish mot, devarat deu latin affigere. La forma antiga deu mot afegir qu'èra afiger en catalan, que'u trobam dens la pròsa de Ramon Llull:

"E molt home nesci... no sapia egualar ni afiger segons que's cové tanta de quantitat entellectual sobre la sensual", Llull Cont. 294, 27.

Afíger com afegir semblan desconeguts en lengadocian, non son pas mencionats dens lo diccionari occitan (lengadocian)-francés d"Alibert.

Doncas, tà virar en gascon lo vèrbe francés ajouter , qu'avem aumens aqueras tres possibilitats: hornir, ahíger e ajustar.