divendres, 21 d’octubre del 2016

Catalonha, Navèth Estat d'Euròpa?

Quauques dias a, que i avó un debat organizat per DIPLOCAT (Conselh de Diplomacia Publica de Catalonha) e  l’Institut de Sciences Politiques de l’Universitat de Louvain-La Neuve. Aqueste debat qu'estó presentat devath lo títolh « La Catalogne, Nouvel Etat de l'Europe ? » . Dongas que’s tractava de l’independéncia  de Catalonha e de la question de la reconeishença d'aqueste navèth Estat. Qu’ei escotat dab interés lo devís deu Sr Bruno Coppletens, director deu Departament de Scienças Politicas de Vrije Universiteit, Brussel. L 'analisi que n'a hèit deu problèma, fondada sus ua perspectiva istorica e politico-istorica, que m'a semblat hòrt interessanta e hòrt clara. Que concludeish, en resumit, que la creacion d’un Estat Catalan independent b’ei perfèitament possibla. Per contra, en abséncia d’ un acòrd negociat enter Espanha e Catalonha, la reconeishença per Euròpa d’aqueste Estat Catalan independent qu’ei impossibla. Qu’insistescó Euròpa non podèva pas solament servir d’intermediari enter Catalonha e  Espanha. Volossen els catalans ua reconeishença de lor navèth estat de part deus Europèus, no' i auré nada auta opcion que la de s’enténer au preable dab Espanha.


Lo debat – en francés-  qu’ei estat retransmetut per un video vededer en jornau digitau Vilaweb, mercés au quau l’èi podut seguir. Qu’ei de non pas créder de que l’unica causa deu debat que lo jornau digitau a retiengut qu’ei sonque ua marrida temptativa de participacion d’ua representanta de l’ambaishada espanhòla, shens nat interès,  e los arriders qu’aquò provoquè. E arren de mei suu debat eth-medish! Lo dret a decidir shens dret a l’informacion sus las conseqüéncias de la decision, aquò n’ei pas tròp virtuós democraticament, que pensi jo.  Lo dret a l’informacion qu’ei un dret imprescindible com a preable a la presa de decision.  Arríder qu’ei san e plan, totun ua anecdòta trufandèra non pòt pas remplaçar l’informacion sus las conseqüéncias prevedederas d'ua declaracion unilaterau d'independéncia. Evitar de'n parlar qu'ei susprenent e, d'un punt de vista etic, pòc defeneder, que tròbi jo. 

diumenge, 16 d’octubre del 2016

Quin nom mei estranh tà ua regioassa.

Qu'èi lejuda ua cronica de Xavier Deulonder i Camins hens Vilaweb, a perpaus deu nom de la regioassa "Occitanie". Evidentament, lo nom de la region non l'agrada pas, com a ua gran part deus nòrd-catalans , persuadits que son que los catalans non pòden estar occitans. 

A mei, Xavier Deulonder i Camins n'accepta pas lo nom Occitanie-Pays Catalan, shens explicar perqué, supausadament pr'amor qu'a consciéncia qu'Occitània, segon lo concèpte occitanista,  qu'abraça un territòri hòrt mei bèth que non pas lo d'aquesta regioassa. 

Que i afirma que, segon eth, lo nom d'aquesta regiossa qu'auré d'estar "Languedoc-Pays Catalan". Lavetz, los País Gascons de qué'n hèm? Que's pòt discutir se los catalans o los gascons e son occitans o non (totòm n'ei pas d'acòrd sus aquestas duas questions); totun, per definicion, los gascons non son pas lengadocians e Gasconha n'ei pas Lengadòc. 

Dongas, tà arrefresquir la memòria deu sénher Deulonder i Camins, que podem raperar la regioassa on e's situa Rosselhon que compren autanplan Coserans, Comenge, Bigòrra (aquesta eretada de l'antic comtat omonime, hòrt mei vascon que non pas occitan), l'antiga província d'Armanhac (lhevat un canton, abandonat au departament de las Lanas, Aquitània) dab Astarac, las Quate-Vaths e part de la Lomanha actuau qui s'i arreligavan, Savés e Lomanha, tots, tots, Gascons, sénher Deulonder i Camins: GASCONS.