N'i a qui n'an pas comprengut l'interés de considerar lo gascon com a lengua. Totun, lo projècte qui consisteish a s'acontentar d' ahíger a ua lengua non gascona, la francesa- ua auta lengua non gascona - l'ongués (= occitan non gascon), qu'ei simplament inacceptable d'un punt de vista gascon. La forma onguesa dita occitan referenciau o larg qu'ei estada desgasconizada dab un suenh meticulós, com si lo gascon estosse inexistent, mòrt, damnat o vergonhós. Evidentament, que'vs diràn que n'ei pas jamés estat question de remplaçar lo gascon per l'ongués, que lo gascon ei tan bon occitan com l'ongués etc, etc. Totun, quan e s'ageish de transposar aquera beròia teoria en la realitat, ja podem aver ua idèa clara deu resultat: lo gascon a de desaparéisher o de s'esfaçar au profieit de l'ongués e qu'enteneratz tot plen d'arrasons de las bonas tà dehéner aquerò: n'i a pas pro de plaça suu document o sus l'etiqueta per hicà'i la version gascona, lo gascon qu'ei incomprensible peus qui non son pas gascons, la lengua deus trobadors qu'èra onguesa e non pas gascona, l'economia o lo budget n'ac permet pas pr'amor doblar las versions que costaré car etc, etc.
Se considerèssem l'ongués e lo gascon com duas lenguas distintas, alavetz ua gran partida d'aquests arguments demorén shens objècte e lo principi d'egalitat auré d'aplicà's. E mes, l'ongués tanben i trobaré lo son compte. Per exemple, uei lo dia, lo budget de la region Aquitània dedicat a las lenguas regionaus qu'ei compartit en duas partidas egaus: ua va tau basc e l'auta
tà l'occitan. Gascon e ongués estossen arreconeguts coma duas lenguas distintas, aquera proporcion qu'auré d'èster arrevista en favor de las lenguas occitanas: un tèrç tau basc, un tèrç tau gascon e un tèrç ta l'occitan non gascon.
Arreservar un estatut abracat de dialècte tau gascon n'ei pas sonque injust mès dangerosament mortifèr tà la lengua de Pèir de Garròs e de Joan Guiraud d'Astròs, ça'm sembla.
7 comentaris:
Que't vau escriure en gascon (òc, que nos cau adaptar, coma la lemosina emplegada per l'IEO nacionau). As rason, que cau separar lo budgèt de la region Aquitània en tres : un terç tà basc (la meitat d'un departament), un terç tà gascon (dus departaments e miei), un terç tà occitan (dus departaments), que harà mèi sòus per l'occitan. E demandaràn a Adishatz de botar sus sas afichas los tres dialèctes : "Bona annada", "Bona annada", "Bona annada"...
@Maime : n'autres sem 'ribats a la prima, me semble, non ?
Qu'ei entà l'an que ven ! Ua politica lingüistica plan pensada que pren deu temps.
Anonim: La prima qu'ei umida. que'm tarda l'estiu.
Maime: Inocentàs! En gascons occidentau e centrau (qui amassan la hèra gran majoritat deus parlars gascons, los de Biarn inclús), que'ns cau díser bona anada (dab ua sola n) mentre annada dab ua n dobla qu'ei la forma onguesa qui trobam tanben en parlars deu gascon orientau, los d'Aran inclús). Doncas a Adishatz que'u caleré marcar la forma pròpiament gascona: bona anada a costat de la forma qui n'ac ei pas: bona annada. En tot cas, felicitacions, qu'ès dotat per las lenguas estrangèras, tu! lol
Ben qu'ei benlèu pr'amor que n'èi pas ua lenga estrangèra mèi sonque ua modalitat diferenta de la mia lenga :-P
Que sufis d'ua petita adaptacion tà passar deu lemosin au gascon.
Maime: aquò, qu'ac sèi plan. Ua modalitat afina mès diferenta. Que lo gascon sia occitan no'm pausa pas nat problèma. L'occitan qu'ei l'equivalent de la lengua d'òil. Lo gascon, lo lengadocian e lo lemosin son los equivalents deu normand, deu picard e deu francés, qu'ei a diser modalitats diferentas de l'occitan peus uns, de la lengua d'òil peus autes. Aquò n'a pas jamés empachat que francés, picard, normand, galò, valon etc sian lenguas, eh!
Rhoo ieu fau de la provoc' e tu tombas dedins. Dins l'absolut, un sistema lingüistic coerent es 'na lenga. E podem parlar de lenga lemosina-nauta, de lenga gascona, de lenga aranesa, ... Mas lor proximitat fai qu'es la mesma lenga.
Per contra, lo normand mai lo picard son pas considerats coma la mesma lenga que lo francés. Son pas daus dialectes de la lenga d'oïl, trop de disténcia. E maitot un problema politic : si lo picard es un dialecte de la mesma lenga que lo francés, serà pas cubert per la charta de las lengas regionalas e minorizadas...
Publica un comentari a l'entrada