Deman que't parlarè

Deu temps de la mea joenessa, quauques annadas a, que m'agradava de léger las publicacions , ancianas o pas, de l'Escolo deras Pirenéos. Las qui'm soi escadut en obténguer, que las èi guardadas fòrça preciosament en casa. La grafia "d'era Scolo" qu'èra la deu felibrige. Aquera grafia, non l'èi pas jamés emplegada jo medeish, totun que'm cau plan díser non m'a pas jamei pausat nat tip de problèma a jo. Au contra, tau qui s'interessa a la lengua vertadèra, aquera grafia qu'ei perfeita per rénder las especificitats de cada parlar. A cada vilatge, son lengatge, a cada auseron, sa cançon! Las òbras que i èran publicadas èran escriutas mes que mes en varietat sud-orientau de gascon, qu'ei a díser en parlars de Comenge, Coseran e d'Aran. Aquò que'vs cambiava drin deu gascon biarnesejant deus metòdes d'aprenedissatge ! A mes Bernat Sarrieu (1875-1935) , lo fondator de l'Escòla, qu'èra un mèste, un lingüista e un escrivan talentuós. Que hè dòu que non sia pas jamés reeditat. Que temi las rasons d'aquera manca que'n sian sustot ideologicas.De fèit, los darrèrs gabidaires dera Scòla deras Pirenéas, en Juli e na Ivòna Ponsolle, qu'èran obertament ostiles au moviment occitanista, d'un biaish agressiu a còps. Jo que'm pensi que caleré tornar publicar las òbras de Bernat Sarrieu. E las de Loís Daulon, tanben. A jo que m'agradaré de las aver en version "bi-graficas", au còp en grafia d'"era 'scola" e en la nòsta, perqué non?
E puish l'Escòla deras Pirenéas que's morí. Non n'i pas arren de qué se n'arregaudir, la mòrt d'ua escòla n'ei pas jamès un senhau positiu tau futur de la lengua nòsta, ailàs.

Perqué soi a vos parlar de tot aquò? E ben, qu'ei aprofieitat deu léser estivenc tà descobrir un autor qui non coneishèvi pas: Joan-Pau Ferré. Comengés de pair, coseranés de mair, qu'ensenha l'occitan a Sent-Gaudenç. Qu'ei joen, lo Joan-Pau, e qu'escriu la soa pròsa en ua lengua naturau, tostemp en gascon deu Coseran mès botat en bona grafia occitana. Que comencèi per "Eth arrestoth", un roman publicat en çò deu Princi Néguer, (ara PyréMonde). E ben, qu'ei de simple díser: que m'agradè fòrça. Que'm hasó gòi, que'm soi regalat. Alavetz, a l'Estivada de Rodés d'enguan, que m'aturèi a l'estanc de la libreria occitana tà véder se, per escàs, non trobarí pas un aute obratge deu quite Joan-Pau Ferrèr. E que'n trobèi un, un arrecuelh de novèlas, aqueth editat peth Ostau Comengés e titolat "Deman que't parlarè". E que m'a agradat enqüèra mes. Las novèlas que van acompanhadas per un lexic gascon-catalan-espanhòu- francés, doncas aqueth obratge que pòt interessar tots los vesins deus nòstes Pirenèus. Enfin un autor occitan qui no's deisha cap embarrar dens frontièras quinas qui sian! Qu'a rason. Los Pirenèus que son l'esquia, la colomna vertebrau deu País Nòste, que non la soa frontièra.

La tradicion de l'Escòla deras Pirenéos n'ei pas mòrta!!!