dimecres, 27 de juliol del 2016

Rimas

La version gascona deu diccionari de rimas deu Congrès que hè rimar "man" dab "ma", totun pas dab "mar" (en contra de Camelat), mentre que hè rimar "mar" dab "bar", çò qui n'ei pas vertat en gascon (lhevats parlars deu gascon orientau, mei influenciats per la lenga de Tolosa, cf. la teoria de Prof. Thomas .J. Walsh) . Deu problèma pausat per ua confusion tròp sistematica enter gascon e occitan…

La planada largant-se e va juntar la mar,
Hanga plorosa que griseja,
E sens barrèra e's perlongueja.

E lo Gave e l'Ador, qui s'an dada la man
-de hus en hus s'espesseish l'assa,
Passejant, aiga tranquilassa

...

7 comentaris:

Anònim ha dit...

Lo Diccionari de rimas qu’ei hèit drin a la bambòla, dab mei d’ua seria erronèa. L’exemple "man" (A nasau [mã] o N velara [maŋ]) dens la medisha seria que "meloman" (N sonòra [meluˈman]) n’ei pas unic.
Atau que delei "promulgar" /ɣa/ de "vulgar" /ɣar/,
ua diferéncia qu’èm quauques uns a contestar (pronónciam [βylˈɣa]).
Mes que hè rimar "plaser" /ze/ dab "per" /per/…

Las rimas classificadas per la grafia que hèn los "omofòns eterografs" (medish son, auta grafia) de mau trobar.
Per exemple la seria -INNA que senhala
-INLA (de guinla),
mes pas -IGNA (de digna, signa)
nimei -ISNA (de disna) o -ITNA (de pitna, arreguitna),
taus qui ac pronóncian /nn/ en assimilant las consonantas.
Ua lista mei utila que horniré las rimas segon la fin deu mot e la consonanta d’empara (fr. consonne d’appui), pas segon l’ordi alfabetic deus mots. Atau qu’aurem :

Seria INNA /ˈinnə/ o /ˈinnɔ/
· equidna /ˈidnə/
· digna /ˈiknə/, /ˈignə/ - indigna
· disna /ˈiznə/
· guinla /ˈinlə/
· guitna /ˈitnə/ - reguitna - arreguitna
· maligna - benigna
· pinna
· pitna /ˈitnə/
· signa /ˈiknə/, /ˈignə/ - assigna - contrasigna - entresigna - insigna - consigna - cosigna - entersigna - resigna
(Las autas realizacions possiblas estant senhaladas, e los derivats estant indicats amassas, que normaument lo simple ne rima pas dab lo compausat: digna/indigna n’ei pas ua rima, qu’ei ua reïteracion.)

E tà çò deu "tractat de versificacion" expediat en 6 paginas, n’ei pas briga seriós (imprecís e a còps enganiu)…

Que poirí multiplicar los planhs mes que i carré tot un article. Pr’aquò l‘obratge qu’a tanben qualitats. Que damòra util tau qui’u sàpia esfrutar, mes que i manca un "mòde d’emplec" mei complet.

Jig

Joan de Peiroton ha dit...

Adiu Jig! Ès a parlar deu libe de l'amic Leclerc o deu diccionari online deu Congrès? En tot cas, que soi d'acòrd sus los punts qui mencionas, e jo tanben que'm pensi que vulgar s'a de prononciar "vulgà", dab ua fòrma femenina epicèna facultative totun arrecomendabla: ua lenga vulgar.

Anònim ha dit...

Ah non tè, que parlèvi deu Leclercq. Ne sabí pas solament que i avè un dicò de rimas online, que’u descobreishi. Que l’an plan esconut aqueste… Que’u se cau anar desentutar!
Qu’ei melhor tà la classificacion (en partir de la fin deu mot).
Mes que contunha de har rimar uman [yˈmã/yˈmaŋ] dab quadruman [kwadryˈman]…
E efectivament que hica "mar" dab las finaus "R sonòra" tipe "carn", dab tota ua garba d’autes mots autanplan erronèus : "dar, far, har, lar, clar, par" qu’an tots l’R muda. Segon jo "rar" que deuré tanben aver l’R muda.
"Quaker" n’a pas nada plaça dens aquera seria.
Síim braves; que vam díser qu’ei un "work in progress" (com se ditz a París)…
Bona nueit !

Renaud ha dit...

Totun, "marr" dab lo "r" prononciat qu'es plan espandit delà deus parlars transitòris au lengadocian. Coserans, Comenge e ua bona partida de le Bigòrra (dinc a on ?) disen "era marr".

Joan de Peiroton ha dit...

Renaud: òc. En catalan tanben, la prononciacion mà de mar n' ei pas conservada sonque en parlars de las islas balearas, hòrt conservadors e plan isolats. Jo que'm pensi la prononciacion "marr" que vien de la lenga de Tolosa, en catalan com en gascon (cf. la teoria de Walsh). La prononciacion mà qu'ei la genuina tant en catalan com en gascon.

Anònim ha dit...

Qu’ei vertat qu’en generau las R finaus e son mei sovent prononciadas en Gasconha orientau e despareishen de cap tà l’oèst. A Per Noste qu’insisteishen tà qui pronónciim "lo hèr [luˈhɛr]" mes jo qu’èi tostemps entenut a díser [luˈhɛ] (çò qui M. Grosclaude e confirma hens las soas "Clés pour la formation de l’occitan de Gascogne", clau 60).

Au sègle XXau o lhèu a la fin deu XIXau, Daugèr (lanusquet) e, ce crei, J.-V. Lalana (d’Orthés) que’s pelegèn tà saber se calè har rimar "gascon" dab "frescor".
Tà Daugèr ne rimèva pas : [ɣasˈkun/fresˈku], tà Lalana si ben [-'ku:]…
e nat n’avè tòrt, solide. (La diferéncia que vau enqüèra uei lo jorn.)
Lo trebuc tà tot diccionari de rimas qu’ei d’integrar las divèrsas realizacions locaus, au mensh segon los màgers parlars. Lo Leclercq ja s’i hè a dar quauques endicas de las utilas, en despieit de las errors e/o mancas dont parlèvam mei capsús.
A la hèita fin que pertanh au rimaire de saber çò qui rima, o non, a soa casa.
Amistats !
JIG

Joan de Peiroton ha dit...

En lo parlar mairau de Camelat, que'm pensi gascon non rima pas dab frescor. Totun, com lo noste poèta e causí com a lenga literària lo biarnés de l'arribèra, que'us pòt har rimar shens problèma. De la medisha manèira, la n finau de "man" qu'ei sensibla en ua gran partida deu gascon, totun non en biarnés de l'arribèra, çò qui autoriza Camelat a har rimar "man" dab "mar". Segur qu'ei ua causida personau deu poèta. A jo que m'agrada de léger los poèmas en grafias mei foneticas que non pas la mea, de manèira qui pugui audir la musica deu vèrs tau com l'audeish l'autor.