dimecres, 23 de març del 2011

Question d'istòria gascona : per qué m'an pas dit a l'escòla...

Anem! Sajem de tornar trobar la memòria istorica! Totun, que'vs previeni: ne vau pas la pena que sajetz de trobar la responsa dens los libes de l'istòria oficiau francesa, ni tanpòc dens los tèxtes d'istòria redigits en occitan non gascon. Los libes d'istòria francesa ne s'interessan pas a l'istòria pròpia deus occitans e los tèxtes d'istòria occitans ne s'interessan pas a l'istòria pròpia deus gascons. Ja seré temps d'escríver l'istòria en gascon!

Lo quinze d'agost de tot an que's sòu celebrar ua victòria istorica qu'un personatge gascon s'emportè en ua batalha famosa qui deishè traças de las importantas dens las literaturas e imaginaris europèus. Ua ceremonia qu'amassa monde au lòc supausat de la batalha.

Quin ei lo nom d'aqueth personatge e de quina batalha e's tracta? Un indici: lo nòste personatge qu'èra comte de Bigòrra. Un indici mes: lo son prumèr hilh, de medish petit nom que lo pair, que serà coronat arrei...

4 comentaris:

Maime ha dit...

Énnec, hilh de Shímen, comte de Bigòrra e comte de Pampalona ? Fau far tencion quand tu validas un messatge... L'ancian nom de l'article apareis sus los blògues ente tu ses referenciats !!!

Alaidonc, qu'es la batalha de Ronçasvaus. Lo tipe se 'pela Íñigo Jiménez en castelhan, Eneko Ximenez en basque, Ènnec Ximenes en catalan. La wiki occitana utiliza lo nom balha per la wiki francesa (Íñigo Ximenes). Siria lo filh d'un chefe militar navarrés (Jimeno de Pamplona) e lo pair dau fondator de la dinastia de Navarra. Me sembla qu'es per quò que se'n parla pas dins los libres d'istòria francesa (que parlen nonmàs d'arabes per Ronçasvaus e pas de vascons) ni los en occitan (emai si me sembla que ne'n exista nonmàs un de libres d'istòria en occitan : Petita istòria europea d'Occitània de Lafont) : es un personatge istoric espanhòu (o basque).

Joan de Peiroton ha dit...

Maime: a l'epoca n'i avè sonque "vasconem", qu'ei a diser gascon. En latin, gascon se ditz vasco acc vasconem. Ennec Shimenés qu'èra comte de Bigòrra e comte de Pamplona. Lo son hilh ainat, Ennec lo segon que vado rei de Pampalona mentre lo son segond hilh Garci, qu'èra duc de Gasconha.

Maime ha dit...

L'istòria medievau de la peninsula iberica es plan complicada (e l'istòria de l'Occitània ne'n fai partida). Trobei ren sus queu Garci coma duc de Gasconha mas pusleu coma rei de Sobrarb. Sus la wiki espanhòla, disem que Ennec e Garci eran benleu la mesma persona.

Si t'as de la referéncia, vòle ben... L'i comprene ren !! :-D

Joan de Peiroton ha dit...

Maime, aï que'm soi efectivament enganat suu Garci. Qu'èra comte de Sobrarbe. Lo duc Lop prumèr de Gasconha qu'èra lo hrair deu comte de Bigòrra Shimen (Simon) Arista, mentre que lo duc Lop segon de Gasconha qu'èra un cosin deu comte de Bigòrra e rei de Pamplona Ennec Arista.

Véder:
Dictionnaire géographique et politique des gaules
http://books.google.fr/books?id=9lg_AAAAcAAJ&pg=PA637&lpg=PA637&dq=comte+de+bigorre,+Inigo&source=bl&ots=X85kl3lKJv&sig=-PbsB9-4FmWohej2jqQi0EQyQH8&hl=fr#v=onepage&q=comte%20de%20bigorre%2C%20Inigo&f=false

La Genealogia deus comtes de Bigòrra segon F. Jaunais :
http://fjaunais.free.fr/h0bigorre.htm



Auta version de la genealogia gascona (vascona, basca...) e merovingiana d’Ennec dit de Navarra, lo nòste comte de bigòrra:
http://fabpedigree.com/s016/f484654.htm