Oralitat de Gasconha: un exemple de seguir.

Un bon exemple de çò qui’m sembla utile de har, quitament indispensable, qu’ei lo tribalh de collectatge qu'ei a har Eth Ostau Comengés, solet o en collaboracion dab Nosaus de Bigòrra (IEO 65),  peus parçans gascons pirenencs. L’airau cobrit que concerneish susquetot lo gascon sudorientau  dab quauques excursions peu maine deu centrau. Dongas que s’espandeish grosso modo de Tarba a Aulús.   Aqueth tribalh no’s limita pas au collectage per se, que i hèn tanben un esfòrç de difusion, sia per youtube, sia en commercializar DVDs tematics qui arrecomandi de tornar véder e escotar, enqüèra e tostemps.  Los locutors que non s’i exprimeishen pas sonque en gascon,  los devís que i pòden estar sostitolats s'ac desiratz. La lenga deus sostítolhs que’n pòt estar o lo gascon o lo francés, que n'avetz la causida. La grafia deus sostítolhs  gascons qu’ei hòrt respectuosa deu parlar. Non s’ageish pas d’arrevirar lo devís en "parlar academic", senon de transcríver fidèument lo devís en grafia occitana. Atau que i legeram  interessent , que non interessant, ueitar e non güeitar, etc, causida non solament respectuosa mès autanplan respectabla, ce’m sembla. E que i poderatz audir mots qui non trobaratz pas en diccionari de Palay. Que cau plan arreconéisher lo gascon sudorientau que i ei mau arrepresentat, en aqueth diccionari. Per exemple, en saborant lo DVD dedicat a la fabricacion deu hormatge, qu'èi podut apréner quin èra obtiengut lo maton, mot qui n'èi pas trobat en nat dicionari gascon dab aquesta significacion hormatgèra qui non sabèvi pas sonque en catalan (mató). 

Lo prètzhèit d'aquestes collectatges qu’ei doble. Lo prumèr qu'ei har devisar los locutors naturaus en la lor lenga mairau, lo gascon. Atau, la paraula publica en gascon qu'ei tornada en çò deus locutors naturaus.  E lo dusau qu'ei istoric e etnografic. Que son testimòniatges sus tecnicas,  costumas, la toponomia e d'autas brembanças d'un món qui ei a desparéisher quan n'ei pas dejà extint. La valor educativa deu tribalh deth Ostau Comengés qu'ei incommensurabla. Que poderatz avisar-vse'n en tot visitar lo lor navèth site "Oralitat de Gasconha" on i presentan los DVDs, CDs e libes qui podetz crompar on-line. Non poish pas sonque arrecomendà'vse d'ac har, non seratz pas decebuts. Que i poderatz escotar un hòrt beròi gascon qui'vse cambiarà drin deu lengatge deus neolocutors, pas tostemps tant atractiu.  Tornar escotar los ancians a parlar que pòt estar lo parat tà sajar d'alindar lo son gascon.

Crompar on-line en çò deus de l'Ostau que's pòt e que cau!

Que caleré har collectatges deus semblants  per tots los autes parçans de la nosta beròia Gasconha, que son testimoniatges qui interessaran las generacions actuaus e vienentas.  Qu'ac caleré har plan lèu, abans qu'estosse tròp tard.