Aquiu qu'avetz un objècte de debat enqüèra vigent: e cau emplegar triomfe o trionf(e) en occitan?
Trionf qu'èra la fòrma retienguda peu CLO, de manèira pro susprenenta. En efèit, aquesta causida que va en contra de la fòrma classica deu mot. En occitan trobadorenc, sonque triomfe qu'ei atestat (cf. lo diccionari de Raynouard qui'nse balha pas sonque triomfe (sic) dab aquesta citacion extrèita de la canso dels Albigeses "venia en tal triomfe". Totun, en gascon, lo mot classic "triomfe" que pausa un problèma de prononciacion devut a l'iat. La solucion plan atestada qu'ei la pèrda de la dusau vocau o sia ua resolucion deu problèma en "trimfe"(cf. lou trimfe de la lengouo gascouo..., G. d'Astròs). A la lutz d'aquestas dadas, la proposicion deu CLO n'ei pas acceptabla, en tot cas ne n'ei pas per çò qui tanh au gascon puish "trionf" ne pòt pas briga representar "trimfe". De faiçon avisada, au son diccionari generau, l'Academia Occitana que retiengó la fòrma "triomfe" (grafiada atau) en citar ua frasa de Joan Bodon e ua auta de Joan Larzac com a exemples. Lo Diccionari Basic deu Congrès que retiengó trionf(e) (sic), totun shens nat supòrt lexicografic en gascon. Que son estats enganats per las preconizacions malavisadas deu CLO. Jo que'm pensi la fòrma triomfe qu'auré d'estar retienguda com a fòrma generau en occitan, dab trionf com a fòrma locau, dialectau.
En gascon, tant lo diccionari de Per Noste com lo Tot en Gascon que retienen la fòrma triomfe, totun lo Tot en Gascon que balança enter la gràfia dab m e la dab n (triomfe versus trionfe) pr'amor de la fòrma"trionf" preconizada peu CLO com a fòrma generau. Lo Tot en Gascon que rapèra tanben qu'existeish lo mot literari gasconissime "trimfe" (grafiat erronèament trinfe per P. Morà au Tot en Gascon). Per jo, lo debat que seré enter la fòrma mei o mensh sabenta triomfe e la fòrma populara e literària trimfe qui correspon a la faiçon genuiament gascona de prononciar lo mot. De la medisha manèira que lo catalan normat accèpta indiferentament la fòrma "triumf "(derivada deu valencian medievau triumfo, enqüèra en vigor uei lo dia, e deu catalan ancian triumfe) en concurréncia dab la fòrma triomf (qui derivaré deu mot francés triomphe segon Alcover-Moll), jo que'm pensi lo gascon qu'auré d'acceptar las duas fòrmas: triomfe e trimfe acompanhats deus vèrbes triomfar e trimfar. Espudir trimfe e trimfar que'm sembla contra-natura e derasonabla. Tà díse'c brac, la mia preferéncia absoluda qu'aniré entà trimfe e trimfar, qui son las fòrmas naturaus en gascon. Ne son pas trimfe e trimfar las fòrmas estranhas o arcaïcas en gascon, mès plan triomfe e triomfar.
3 comentaris:
genuiament: es autenticament gascona?
acèpta: accèpta
Pepsi: genuin, genuia deu latin genuinus.-a.
accèpta en plaça d'acèpta: segur! Corregit.
Publica un comentari a l'entrada