dimarts, 3 de febrer del 2009

Aragonés e Gascons qu'avem un pair e ua mair en comun.

M'agrada de pensar que n'ei pas un hazard si en aragonés e en gascon, e disem pair e mair exactament de la medeisha faiçon: pai, mai (las r finaus de pair e mair que son mudas en gascon). Que comparteishem ua medeisha origina, com l'avèva soslinhat Gerhard Rohlfs en tot estudiar las caracteristicas toponomicas unicas qui uneishen los País Gascons, Haut Aragon e lo País Basco  e qui non s'arretròban pas enlòc mes.

Tà nosautes, l'aragonés qu'ei enqüèra de pro bon compréner.




Tà Boltanha que'm cau baishar de Silves tà estudiar,
Eth maitin comença dejà a’s desvelhar
En tot dar trucs dab eths pès
Que sautarèi de tres en tres,
Eth topin que’m hè comptar de revèrs.

Deguens era saca qu'i pòrti libes,
E qu’èi metut deguens eth sarron
Eth minjar qu'en casa e’m dan.
Era gramatica e era istòria, geografia e religion,
Paginas vielhas, bé lordas (cascantas) son!

Que neva! Que neva! Era cara que se'm gela!
Viste! viste! Que'ns cau plegar,
lèu lèu tà Boltanha
eth mèste que ns’enmaleish en contra ,
Que’s hica pro arraujós e que’ns tracta de sanglaròts.

Dus còps, sus eths dits, que m’a trucat era paumeta
Per’mor qu’èi parlat ena lengua pròpia deth men parçan.
Davant eths mens amics qui parlan castelhan,
Deras antigas paraulas que'm hèn envergonhar.

Era nharga que m’an hèit, que non èi estudiat hèra de temps,
Pr’amor mon pair que m’envia tà péisher eras aulhas ;
Ena cosina escura, dab eths gats dessús,
que m'ei impossible de m'i poder concentrar.

Quan e s’acaba era classa, eth dinnar que’ns minjam,
Ath entorn dera gran taula deth vielh professor.
En cauhatge que's crama era lenha qui èi portat,
Tostadas, eras tortetas que saben hèra mes bonas.

De vrèspe en tot tornar, près deth Ara
que’m cau passar peth pont qui’m mia tà casa,
Eth camin que’m cau pujar e que començi a espaurí’m
Que i vau en tot cantar, eras broishas que se’n anaràn.

Deguens eths uelhs dera mia mair, era tristessa qu'i crei véder,
Mila mauparats pensa que’m poscan escàder.
A mon pair en tribalh uei que’u me cau ajudar,
Lèu que serà òra de sopar.

Ena olha que boreish era sopa qui prepara dab amor
Mair qu’ac hè tot tà que'm sepa mes bon,
Ja en lheit, quan m’endormi, qu'audeishi en sauneis
eth cantar d’aqueth pòth qui’m va desvelhar.
----------

Notaratz que tà diser "parlar" en aragonés, qu'emplegan lo mot occitan "charrar" qui non s'utiliza pas mes en gascon (qu'ei batalar en la lengua nòsta) mès qu'ei enqüèra viu en occitan non gascon (e en catalan devath la forma xerrar).

-----------
Entalto Sobrarbe!

Entalto Aragón!

Aragonés luenga ofizial ya!

Jo qu'èi signat la crida tà sostiéner lo projècte de ley de lenguas, de cap tà l'oficialitat de l'aragonés e deu catalan en Aragon.

E n'aprofièti tà tornar escotar la ronda de Boltaña tostemp "en pè de hèsta" ! Que canten en aragonés o en castelhan o que hàscan sonque musica, jo que'n soi un fan INCONDICIONAU. Que poderatz escotar tròç de tots los sons CDs suu son site.


Avispas en el cierzo




Polkón (tròç)



As debinetas (tròç)



Tà crompar CDs de la Ronda, que vs' aconselhi de passar lo tunèl de Bielsa e de crompà'us en Sobrarbe.
Assajatz los lòcs qui segueishen:
En Ainsa:
Casa Paulino
Ecomuseo
El Desván
Librería La General

A Bielsa:
El Cadril
Supermercados Solans

A Boltaña:
Alimentación Gloria
Bar Aragonés
Bar El Parador
Librería Boletania
Oficina turismo

e tanben:
A Broto au Bar Vallés
A Escalona, a la Carnicería Modesto
A Gerbe, a l' Artesanía Más Madera
Torla: A La Casa Vieja e a l'hotel Ordesa

4 comentaris:

"O zagal de Molinero l'arco" ha dit...

¡¡ Encara tiengo os pelos de punta !!.
M'as fecho sentime en a mia casa, leiendo os nombres d'os lugars ande se puede mercar os discos de "La Ronda". Cada lugar que decibas ¡¡FLAHS!! la imache que o mio tozuelo tiene grabada ta identificalo. Asiu emozionante.
¡¡Gasconia y Aragon entalto!!

Onset ha dit...

Qué poliu!! Os Perineus no son garra güega entre os nuestros países ni entre as nuestras luengas.
Muitos estudiosos dezidión de conoxer os elementos que tenemos en común (Rohlfs, Elcock...) continemos por ixe camín.
En Uesca y Zaragoza tamién se pueden mercar os discos d'A Ronda de Boltaña.

Entalto Aragón, Gasconha (i Occitània)!

merike ha dit...

Això és molt interessant, gràcies tant!

Manuel Trujillo Berges ha dit...

Adishat, Joan.

No conoxeba o tuyo blog, y m'hi ha charrau d'el un amigo d'a Biquipedia en aragonés, ta dezir-me que me cuacaría muito de leyer-lo.

Y ye asinas, ye asinas. Tiens a misma canta que yo esleyí ta charrar d'a situazión d'a nuestra luenga aragonesa en o mio blog, en ista dentrada, en chinero d'ista misma añada. No ye a misma besión, y asinas se puet fer comparanzas...

Au, ya en tiens un atro, de lector, que á más ye deszendient de biarneses...