L'Andriu de Gavaudan que consacrè lo pòst de ger a batalh e batalhaire.
Lo batalh en occitan (grafiat batall en catalan) que designa la pèça (de hèr, de husta o d'òs) a l'interior de la campana o de l'esquira qui permet de la hèr soar en tot trucar-la. En occitan, que se n'a derivat lo mot batalhaire qui's ditz d'ua persona qui parla hèra. Totun, en gascon, que hèm ua distincion clara enter un batalhaire: persona a qui'u agrada la batalha - verbau o reau-, e batalaire, persona qui parla hèra shens díser arren qui valha.
Lo gascon qu'a donc duas serias de mots; los derivats de batalh e los de la familha de batalar.
batalh:
1-la pèça (de hèr, de husta o d'òs) a l'interior de la campana o de l'esquira qui permet de hèr-la soar.
2- fig. las camas (en estille plasent).
camas de batalh= camas primas.
En gascon, qu'avem las expressions:
esquira shens batalh, qui's ditz d'ua persona qui manca de jutjadera, pòc senuda o qui non sap argumentar.
Qu'ei estat com ua esquira shens batalh = que s'ei trobat shens argument.
Qu'ei un batalh = que sòu parlar shens díser arren d'important o d'interessant.
batalha:
1- combat
2- qu'ei un batalha: que'u agrada de batalhar.
batalhar:
1- hèr soar las campanas
2- combàter
3- parlar hòrt, taralhar
Batalhada:
1- soada de campana, carrilhon
2- brut hèit per monde, batahòri, bataclam, horvari.
3- en quauques lòcs, forma de batalada (batalhada dab aqueth sens qu'ei un arcaisme - o un lengadocianisme- en gascon)
batalhèr:
1- fabricant de batalhs
2-se ditz d'ua persona acostumada a argumentar, a contestar
batalhon:
1- petit batalh
2- batalhèr
batalhaire: combatièr, combatiu, se ditz d'ua persona a qui'u agrada de batalhar.
batalar: parlar shens díser arren d'interessant.
batalaire: parlar hèra shens diser arren qui valha la pena d'èster escotat.
batalís o batalèra: discors shens interés.
En aranés, batalar e los sons derivats n'existeishen pas. Batalar e los sons derivats en gascoinés poirén resultar d'un crotzament enter batalhaire e batalur (dab r sensibla) qui ei un mot d'origina francesa (bateleur). Doncas la seria deus batalar etc qu'ei absoludament incorrècta en occitan oficiau. Que cau evitar de hèr-la servir, o en tot cas jamés en dehòra deu gascoinés e de las modalitats locaus de gascon.
7 comentaris:
Per quora nos fas un Diccionari d'expressions e locucions gasconas de mai de 6000 entradas?
Mela: Ja comencèri de fargar un diccionari de gascon, tot en gascon, que deu enclure un maximum de locucions e d'expressions. Ça que là, se contunhi de l'escriure en segre lo ritme actual de progression, podèm preveire que serà pas acabat abans 3011.
e akò correspond abans o aprèp ta retirada?
Comte tengut que fa pas sonque 22 ans que me soi fach occitan, e qu'aquò correspond a una naissença nòva, soi encara tròp jove per pensar a la retirada. E mai, compte tengut que mon ocupacion favorita actuala es far sonar la gralha seca (aquò me prenguèt fa dos jorns), vau miélher pensar pas a la retirada, en causa dels paures vesins que patisson lo martiri.
Mèfi las aurelhas que la gralla, aquò tanben fa venir sord.
(soi seriosa, ieu ne pòdi pas jogar en interior sens proteccion auditiva.)
3011? Nat trabuc, qu'i serèi. N'i aurà pas sonqu'a m'avertir entà que'm pusqui descongelar com cau e estar presentable per la dedicaça deu vòste ertèr.
Renaud: òsca, joen! Qu'èi botat lo ligam deu ton sit web.
Publica un comentari a l'entrada