Chema Puente e Santander La Marinera

Que soi un fan deu musician cantabre Chema Puente. Chema qu'ei hilh de Cueto, un borguet qui apartién au terme municipau de la vila de Santander (Cantàbria), on i viu enquèra, dens l'ostau familiau.














Au Chema, que'u devem d'aver sauvat la bandórria (en espanhòu: bandurria). Aqueth instrument qu'ei caracteristic de la Vath de Polaciones, au sud-oèst de Cantàbria. Que'u trobam tanben en la region vesia de Paléncia e en Astúrias. La bandórria qu'ei un instrument de còrdas fretadas (d'arquet) de la familha deus rabels (de non pas con.hóner dab l'auta bandurria, instrument de còrdas de la familha deus laüts).


En Cantàbria, qu'existeishen aumens dus tipes pro diferents de rabels : la bandórria de Polaciones (tanben generaument conegut com rabel) e lo rabel de Campoo.



Campoo (caplòc: Reinosa) que's tròba au sud de la comunitat.

Lo rabel campurriano (campurriano =camporrian, de Campoo) qu'a sonque duas còrdas e que's pòt jogar tant de pè com assedut, dab lo rabel pausat contra lo pieit.

La bandórria (bandurria) purriega (purriega = de Polaciones) qu'a tres còrdas e que's jòga tostemp assedut, dab l'instrument pausat enter las cueishas. Qu'ei un instrument d'acompanhament mes que non pas melodic: lo cantaire canta las jotas en tot marcar lo ritme dab l'instrument. Abans que lo Chema s'i interessè, aqueth instrument rustic qu'èra quasi extint o en tot cas completament ignorat en dehòra deu son petit territòri.

Chema Puente qu'ei fisician de carrèra, ara retirat. Que s'a hèit etnomusicològ en tot realizar un tribalh de collectatge pro important per parçans de Cantàbria. Musician autodidacte, que's hiquè au rabel de duas còrdas, lo de Campoo. puish que s'avisè rapidament lo de Polaciones qu'aufriva -relativament- mes possibilitats e que's hiquè doncas au de 3 còrdas. Mercés au son tribalh d'ensenhament, que formè mantuas generacions de neo-rabelistas - ciutadans o non-, dont lo celèbre Miguel Cadavieco qui'u succedí com a professor de rabel au conservatòri de Santander. Uei lo dia, mercés au tribalh apassionat e militant de Chema Puente, lo rabel purriego qu'ei ensenhat un pòc pertot en Cantàbria, a Santander medish plan segur mès pas sonque, que l'ensenhan dinc a la còsta orientau, a l'oposat de Polaciones sus la mapa, au conservatòri municipau de Colindres. L'instrument e lo son repertòri que son estats sauvats. Aquiu que podetz véder au mèste a cantar uas quantas coplas de jota a lo ligeru. La musica qu'ei tradicionau. La letra qu'ei deu quite Chema Puente e qu'ei au còp d'inspiracion populara e personau, Lorina estant lo nom de la soa pròpia hilha .



Au Chema que'u devem mantuas composicions qui son passadas au repertòri popular de Cantàbria. E uei que'n vorrí destacar ua, vaduda emblematica: Santander la marinera. Qu'ei ua havanera on l'autor i exprimeish l'amor a la soa vila. Qu'ei vaduda l'imne santanderin per excelléncia, e un d'aqueths que m'esmaven mes a jo per arrasons que serén tròp longas d'explicar aciu.



Santander la marinera: que l'avetz aquiu interpretada per la Ronda El Midiaju. Las rondas que son canterias d'òmes. Autes còps, quan èri petiton, cantar qu'èra un passatemps apreciat peus òmes qui s'aplegavan dens los bars après lo tribalh, la television n'avèva pas enqüèra invadit lo lòc. Urosament, la tradicion a suberviscut, au despieit de la television, devath la fòrma d'aquestas rondas. La del Midiaju qu'a la soa sed a Reinosa, lo capdulh de Campoo. L'auta Ronda plan famosa de Reinosa qu'ei la deu Pico Cordel. Lo pelut qui dirigeish la ronda sus la video qu'ei lo rabelista camporrian Fernando Franco.



La medisha canta, aquiu interpretada peu son autor:

Santander la marinera (paraulas e musica: Chema Puente)

Paseando por tus calles, me encontré un son de habanera
quizás la perdió un soldado, que de Cuba regresó
Se me enredó en la memoria, me hizó un tiempo compañía,
y una racha de nordeste, y una racha de nordeste
a tus calles devolvió.

Santander la marinera, es la que más quiero yo,
la que tiene azul el alma y al viento es su corazón.
La que crió a Sotileza, la del hablar cantarina
en el tendal ropa blanca y un jilguero en el balcón.

Me tienes a ti atrapado, en una red invisible
trincado al Barrio Pesquero y a San Martín de la Mar.
Siempre regreso a tu brisa, y a la luna en la bahía,
y por lejos que me encuentre, y por lejos que me encuentre
tu faro siento brillar.

Santander la marinera, es la que más quiero yo,
la que tiene azul el alma y al viento su corazón.
La que crió a Sotileza, la del hablar cantarina
en el tendal ropa blanca y un jilguero en el balcón.

Hay dinamita en tu entraña y el trajinar de los muelles,
viento sur enloquecido y una blusa azul de mar.
En Puertochico te espero, frente de Peña Cabarga,
ponte el pañuelo encarnado, ponte el pañuelo encarnado
y vamos a pasear.

Santander la marinera, es la que más quiero yo,
la que tiene azul el alma y al viento su corazón.
La que crió a Sotileza, la del hablar cantarina
en el tendal ropa blanca y un jilguero en el balcón.