Derivas occitanistas

N'i a qui son capables d'introdusir barbarismes en gascon tà dà'u ua cara mes "occitanista". Qu'em sembla qu'avem mots a bastanças, n'avem pas besonh de n'inventar de navèths!

De çò qui non cau pas hèr, que n 'èi trobat un exemple a l' article Nòrma classica de la wikipèdia occitana. Que sabem  que s'i tròba de tot e pas sonque de las bonas en la wikipèdia. Non soi pas lingüista ni especialista de la lengua. Totun, las plan hòrtas, que soi enqüèra capable de las véder arribar!!!! E n'ei trobada ua. Aquiu qu'avetz ua frasa en lengadocian, decretat occitan "estandard" per l'autor de l'article, mès en realitat lo lengadocian n'ei sonque qu'ua varietat occitana coma quinsevolha auta. O senon, que calerà sortir lo gascon de l'occitan, pr'amor si lo gascon ei tant occitan coma lo lengadocian, lo lengadocian n'ei pas més gascon que lo francés.

Adonc, la dita frasa:
Totas las personas naisson liuras e egalas en dignitat e en drech. Son dotadas de rason e de consciéncia e lor cal agir entre elas amb un esperit de frairesa (la sintaxa aquesta que'm sembla ben prauba a jo, qu'ei sonque un calc deu francés, ça'm par. O m'engani?)

I trobam la frase supausada gascona presentada coma variacion dialectau de la prumèra :
Totas las (/eras) personas que naishen liuras e egalas en dignitat e en dreit. Que son dotadas de rason e de consciéncia e que'us cau agir entre eras dab un esperit de hrairessa.

Tè, HRAIRESSA!!!! E d'on l'an tirat, aqueth? En gascon, no's ditz pas, e urosament, pr'amor assajatz donc de prononciar hrairessa.... No'u trobaratz pas en nat diccionari, ni lo Palay (rayresse?), ni lo Chaplain, ni en los de l'I.E.O. En gascon, qu'ei fraternitat. N'ei pas complicat: FRATERNITAT. E ben segur, LIURA no's ditz pas en gascon generau, no'u trobaratz en lo diccionari de Palay, tanpòc en nat aute diccionari ja mencionat, enqüèra que'u pòscan utilizar en quauques airaus periferics e ben petits, de transicion de cap tau lengadocian e tau catalan. En gascon "normau", qu'ei LIBRA.

EGALAS: de horagetar en sintaxa gascona, la fòrma corrècta qu'ei EGAUS.

e "que'us" demora de corregir per "que las", de segur.

La frase que m'auré hèit gòi d'i léger que hosse:

Totas las personas que vaden libras e egaus en dignitat e en dreit. Que son dotadas d'arrason e de consciéncia e que las cau hèr l'ua a l'auta dab esperit de fraternitat.

Decididament, aqueth tipe d'article "occitanista" que hè més mau que ben. Lo gascon qu'ei plan occitan, plan segur, mès n'ei pas un dialècte deu lengadocian. E en realitat, n'a pas jamès estat nat dialècte. Qu'ei ua lengua sacrificada dab la complicitat de quauques ultra-occitanistas pòc respectuós. Pro qu'ei pro !

Tè, m'a esnerviat, lo tipe. E tà'm calmar, qué'm caleré hèr? Dilhèu, escotarèi ua granaïna, la de Montaverner, cantada per Na Lola Tortosa...




O ben legerèi un sonet d'Andriu Du Pré (un poèta gascon deu sègle 17):

Qui voú saber qu'es aquò que d'aimar,
Venga entà mi hèr son aprentissatge,
Jo li dirè qu'aquò n'es qu'ua mar
Calma tantòst, tantost plea d'auratge.

Aquò's un mau qu'òm non gausa blasmar
Ni se faschar que ns'apòrte daumatge :
Aquò's quaucòm qu'òm non pòt exprimar
que salh deus uelhs de quauque bèth visatge

Si tu'n vòs donc èster plan avertit,
(Lo bon Abat es qui Monge a patit)
L'amor no's pòt pintrar per poesias,


O, per lo mens, de las colors qu'i cau:
Mès, per conéisher o son ben o son mau,
Cau qu'amorós coma jo som, tu sias.


NB Tà comandar lo CD "Si em pose a cantar cançons" d'en Pep Gimeno Botifarra, que'vs cau anar ací. Dab sonque 13 euros s'etz en  Espanha, 15 euros s'etz en Françà, poderatz arrecéber lo CD a casa. E ajudaratz los artistas valencians!