L'etimologia deu mot qu'ei probablament cèlta (gala), enqüèra que Mistral s'avèva imaginat que tauvera (la version provençau de talvera) e podèva vier de taur-vira.
Lo mot qu'existeish en lengua d'oil: (la) talvère , dab la medisha significacion com lo mot occitan. En parlars d'oil, lo mot talvère (var. tauvère) que i èra plan espandit, que' u trobam deu Nòrd (Ardenas Belgas) dinca la Bretanha galesa en passar per Lorena e los país de Leire. L'arradic deu mot qu'ei probablament un mot gau: *talvo o *talva, conservat en parlars de lengua d'oil (tauve). Aqueth mot tauve qu'ei tanben pro frequent en l'onomastica nòrd-occitana on i apareish com a sinonim de prat. Tauve en la lengua d'oil de Berric que designa un terrenh deishat abosigat. O sia lo mot gau que designava probablement un terrenh non cultivat, prat o bosiga. Talvère o Talvera que seré doncas un derivat de tauve o *talva prengut com substantiu tà designar la partida deu camp qui demora non cultivada.
.
En gascon, los mots d'origina gala que i son hèra rars, n'ei doncas pas briga susprenent que lo mot talvera o tauvera n'i existesca pas. Qu'emplegam un aute mot, lo tornèr o la tornèra (allusion a l'atelatge obligat de tornar aus estrems deu camp). Variantas d'aqueth mot que son (o meslèu qu'èran) tanben conegudas tant en lengua d'oil (en francés, tournière) com en modalitats non-gasconas de l'occitan. M. Lachiver, en son "dictionnaire du monde rural", editat en 1997, que'n balha la definicion qui segueish:
tournière : espace ménagé au bout des champs pour permettre aux chevaux et aux attelages de tourner, et qu’on peut difficilement labourer, sinon en travers. Appelée aussi chaintre, fourrière, tournaille, talvère.
.En catalan, tanpòc guaire celtizat, lo mot talvera qu'ei desconegut, lo tornèr que s'i ditz el tornall.
4 comentaris:
Era pagesia (era pauca que i demore) dera mia comarca deth Baish Llogregat que emplegue encara eth mot "ANTANA" entà referir-se ara tèrra que demore sense tribalhar as cants des camps de cultiu, e, dilhèu per extension, ara part de tèrra tribalhada pes maquines, mès que non se pòt semiar o plantar, entà perméter-les era virada. Aguest mot "antana" no ei cap includit laguens des diccionaris corrents, mès òc que n'ei, damb aguest madeish sens, eth mot "andana" deth quau ne poderia èster ua deformacion.
Eduard: Eth mot antana, damb exactaments eth madeish sens que tornall, i ei ben repertoriat en Alcover-Moll: antana, var. antara, antena, antera. En quant a saber s'antana ei ua deformacion d'andana, aquerò non me semble cap tan clar tà jo. Jo que jògui tara possibilitat deth revèrs, ja qu'eth mot andana damb ua d non semble cap catalan. B'ei donques mès probable qu'era forma mès antiga e genuinaments catalana sigue la deth ton parçan, fin finau! Antara o Antana (mot tecnic d'agricultura, possiblaments d'origina preromana) > andana per influéncia deth mot castelhan andana, de sens completament diferent.
Eduard: En son tresòr dau felibrige, Mistral da "antarada" coma sinonim de tauvera en lengua d'òc. Aquerò va plan damb çò que pensi: andana provien dera confusió entre eth mot ben català antara o antana e eth mot castelhan andana
Fòrça gràcies pes explics. Jo non sò cap filològ, mès òc que m'estonèc e me shautèc eth mot "antana" des deth prumèr viatge que lo entení.
Publica un comentari a l'entrada