Las nuquelarpistas de Lion

Que vieni de passar dus dias dens lo capdulh de las tres Gàlias, e de l'Arpitània tota (enfin, de l'Arpitània, aquò que's pòt discutir, clar), que voi díser Lion, qué. Lo prumèr jorn, que'u consacrèi au torisme, mentre ua part deu dusau qu'èra consacrada au tribalh.


Lo prumèr dia de matin, que'm soi pergut au ras deu musèu d'art modèrn en tot sajar de visitar l'exposicion de Ben. Bon, n'èra pas l'òra, lo musèu que demorava tancat lo matin. Aquò rai, que i tornarèi, ce'm digói. Lavetz que'm hiquèi a caminar peu jardin de la tèsta d'aur qui desembocava au ras deu musèu. Que' u traversèi e que m trobèi un cornet tranquillòt e com m'avèvi portat la mia boha, que m'estanguèi tà hèr soar rondèus, congòs, pòlcas, escotishas e valsas com ac sòli hèr cada dia a casa, mès shens anujar los mens vesins, aqueth còp. Bon, de tranquillòt, lo cornet que n'èra plan a la debuta, mès los Lionés que son o musicassèrs o curiós e au cap de quinze minutas que'm sentishivi completament enrodat de pertot e, tà díser vertat, aquò non m'agradava pas tròp pr'amor los efèits de la musica gascona sus un Non-Gascon que pòden èster a còps imprevisibles, totòm qu'ac sap plan.

A mes, qu'avèvi hami, e doncas que decidii de húger a hum de calhau, e que'm gahèi un bus tau centre. Que comencèi la mia caminada per las arruas deu Lion vielh. Un snack lèu prengut tà'm calmar l'apetit e endavant! Que'm hasói totas las carrèras e las plaças enter Ròse e Saone, puish que traversèi Saone de cap tà la catedrala Sent Joan e la basilica Nòsta Dauna de Fourvière.

Que m'agradan los quais de Saone deu Lion vielh, lo barri Sent Joan dab los bouchons tipics, los trabols qui't hèn passar d'ua arrua tà l'auta en tot traversar patios deus immòbles, Lion, qué.




















L'arrua Sent Joan qu'èra pas tròp conhida de monde, e, çò qui m'agradava particularament, quauques musicans que i jogavan. Ua harpista deu genre celtic, un flutista normand deu genre peul acompanhat per un djembaire deu medish genre , e duas nuquelarpistas deu genre femenin e suèco-american.



Bon, a la debuta, n'ac sabèvi pas que n'èran, de nuquelarpistas, pr'amor ne sabèvi pas tròp çò qu'èra ua nuquelarpa. Ara qu'ac sèi, pròva que los viatges fòrman la joenessa, com e's ditz en francés. Doncas, que v'expliqui. La nuquelarpa qu'ei un instrument de còrdas fretadas, de la tradicion suèca, e que's ditz nyckelharpa en version originau. Las duas gojatas, ua de peu blond e l'auta de peu castanh, que s'i escadèvan mes que plan. E la musica que'm soava plan familiara. Nat rondèu ni congo, plan segur, mès ua seguida de polcas copada per quauques mazurcas, escotishas, marchas e valsas e quitament troçets de musica de cort deu sègle XVIII.

La musicaira deu peu castanh, ua americana de Clarmont qui s'aperava Helen, que comencè de'm comentar l'istoèra de l'instrument . En realitat, ne s'ageish pas d'ua harpa en niquèl ni quitament d'ua harpa, mès d'ua sòrta de zonzaina deu quau aurés lhevada l'arròda tà remplaçar-la per un arquet. Dinca la debuta deu sègle passat, qu'èra plan ua vièla d'arquet dab los bordons e tot, e puish en las annadas 1930 un fabricant e nuquelarpista suèc- no'm brembi pas mes deu nom- que decidí los bordons que l'emmerdavan, doncas dehòra los bordons, e sus la nuquelarpa modèrna non n'i a pas mes, totas las còrdas que son o melodicas o simpaticas (las simpaticas resoan shens èster fretadas per l'arquet).

E en França, ça'm digó, qu'avem ua escòla de nuquelarpistas deus bons, dab un fabricant de renomada internacionau, Jean-Claude Condi, dens los Vòges.

E la polida gojata deu peu blond que's ditz Bronwyn e qu'ei de Boston. Que jòga sus un instrument de la soa fabricacion pròpia. A Boston, Bronwyn que jòga e canta dens "Blue Moose and the Unbuttoned Zippers", un grop de musica folk.

E en tot batalar atau, que s'avisèn de la mea sarpa nava en fòrma de vriulonàs e que'm hasón sortir la mia boha e...endavant la musica! Sol major, la minor, la major, si minor, las tonalitats de la mia boha landesa plan tradicionau qu'èran limitadas mès aquò rai, tot que'us anava ad aise, la nuquelarpa qu'ei cromatica. Que m'èri trobat companhia de las mes inesperadas tà contunhar lo men sojorn lionés.