dimecres, 22 de febrer del 2017

Que sòrt a Per Noste "Parlar plan" de Gilabèrt Nariòo.

Amics, qu'avem de qué ns'arregaudir: que sorteish a Per Noste un navèth obratge de transmission de la lenga gascona. Qu'ei signat per  Gilabèrt Nariòo e qu'ei basat sus las soas cronicas "Parlar Plan" publicadas hens la revista "País Gascons". Aquestas cronicas que i son tostemps plan escadudas e hòrt apreciadas. Entà l'estudiant de gascon qui soi, n'i a pas hèra de causas mei profieitosas qu'aquesta seria de cronicas, en mei de las gramaticas e deus diccionaris plan coneguts,  deus recuelhs de dísers e d'arreproèrs e, de segur, de la lectura deus "classics" e d'autors deus bons.   Se n'i a un qui sap plan la soa lenga, que serà shens nat dobte lo Gilabèrt. En particular per çò qui tanh a la qualitat  lingüistica, qu'ei de hèra bon hidar. N'ei pas tostemps lo cas dab los occitanistas; ni quitament quan serén lingüistas, que son tots tròp sovent neolocutors qui desconeishen los torns, los idiomatismes. Totun, que son los idiomatismes qui hèn ua lenga, astant com lo lexic e la gramatica.  En tot cas, jo, òc, qu'èi comandat lo libi de Gilabèrt Nariòo. Que sèi que n'aprenerèi hèra e que'm regalarèi en lo léger.

Que vse dèishi dab la version gascona deu tèxte de presentacion enviat per Per Noste. Que poderatz crompar lo libi suu site de las edicions Per Noste per 13 euros.

--------------------------------------------------------------------------

Que sòrt a Per Noste :
*Parlar plan*

*de Gilabèrt Nariòo*

Au començar que i avó las questions de’us qui volèvan apréner a parlar plan. 
Mercés aus nombrós obratges existents e a’us qui estón editats arron, las 
responsas qu’estón de bon trobar.
E atau que s’establí la cadea ligant los autors de gramaticas, diccionaris e 
metòdes tà apréner lo gascon, e ensenhants e aprenents.
Un vintenat d’obratges au mensh, deus màgers la màger part, sonque en Gasconha. 
Qu’avem putzat tanben, tà respóner a las questions e dar a las responsas mei 
d’endom, hens las òbras de tot l’espaci occitano-catalan.
Questions que n’i arriba tostemps, la cronica « parlar plan » que continua sus 
País Gascons mentre que auts utís hòrt mei importants e s’aprèstan.
Aqueste libe qu’ei sonque un estapa, un malhon de la cadea qui harà en alongà’s 
e en créisher dinc àgim tot çò qui hè hrèita a ua lenga tà víver e pèhremar, 
dinc abasti la lenga gascona a un estament segur on posqui har rampèu, a pàrias 
dab las autas grans lengas europèas.

3 comentaris:

Anònim ha dit...

astant?
pèhremar?

Son d'errors?

Joan de Peiroton ha dit...

Anonime: astant: sinonime de autant (grafiat "astan" per Palay, ved. astan). En catalan: tant.
pèhremar:enqüèra que lo mot n'ei pas de jo, que'm sembla plan corrècte, que l'arretrobam en Tot en Gascon grafiat egau: pèhremar = plantar suus pès, lit. tiéner lo pè hrem (fèrme).
Dongas, non, ne'n son pas, d'errors. Mercés peu comentari!

Renaud ha dit...

Que harí totun ua critica deu libe de Narioo, òmi qu'admiri per'quò.

- Que pren tostèm exemples literaris, com los autors s'èran le hont de le lenga e lo pòple qu'avèn putzat en'quera hont entà poder parlar. Qu'es lo contrari, los autors utilisèren fòrmas dialectaus, deu pòple, entà bastir lo son pleitei...

- Ne pren pas briga conde de l'existéncia deus dialècte e qu'ua fòrma corrècta en un parçan ne n'es pas mè en l'aut. Pr'exemple, lo futur deu passat, pr'ad eth, que'u cau emplegar mè que mè e n'at har pas, que seré ua fauta de lenga. Mes aquí, qu'es denegar le territorialisacion de l'occitan. N'i a pas nada reson un girondin qu'emplegui lo futur deu passat biarnés.