La pronóncia o lo hat de la f iniciau en parlars gascons de Euskal Herria qu'ei interessanta:
Qu'èra conservada f (bohada ) en gascon de Pasaia (Passage), près Donosti (Sent Sebastian), segon lo petit "phrase-book" gascon (de Passage) publicat per Serapio Múgica en 1923. fe-te = hè't (com en gascon d'Aulús).
Qu'ei substituïda per b (buelha per huelha) o p (pòrt per fòrt/ hòrt) en gascon de Baiona, en tot seguir atau ua fonetica plan basca.
Qu'èi notat passage que volèva díser pòrt (taus batèus) en gascon de Guipuscoa (segon Múgica), mentre pòrt que vòu diser hèra (fòrça) a Baiona.
En tot cas, pas de f iniciau aspirada, en contra deus parlars vesins de Gasconha e de Cantàbria.
En passar, la u intervocalica qu'èra conservada a Pasaia (auetz, que non avetz), contrariament a Baiona (avetz). A Baiona, lo passatge de la u intervocalica /w/ tà v /β/ n'afecta pas sonque las formas verbaus (sentiva per sentiua), qu'afecta tanben, per mimetisme, autes mots com iva (enlòc mes iua, ua) , liva (liua, lua), priva (priua, prua), divas (diuas, duas) etc.
Qu'ei ua evolucion tipica deu gascon baionés, enlòc mes en gascon maritim qu'ei tostemp e pertot auetz, sentiua, etc com en la majoritat deus autes parlars gascons. Aquesta u intervocalica, que la notam generaument per ua v (u en aranés) mès que pòt èster prononciada sia /w/ (la majoritat deus parlars gascons) sia /β/ (zòna centrada sus Bearn + quauques parlars a la termièra deu lengadocian e , en continuitat dab lo catalan, lo naut-aranés).
Aqueth betacisme de la u intervocalica qu'ei possiblament d'origina navarresa, que sembla mes ancian en occitan vianés (occitan navarrés, ara extint, aquera modalitat qu'èra pròishe linguisticament deu lengadocian e deu catalan, e vesia geograficament deu gascon bearnés) que non pas en castelhan.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada