Hens aquera lista, qu'estimi, a vista de nas, la proporcion de mots absents deu lexic deu lengadocian segon lo diccionari de J. Ubaud, a quinze - vint per cent. Au debut d'aquera lista de mots non-lengadocians , qui i tròbi abalòt (grafia de Per Noste) , qui Eric Gonzales recomanda, dab arguments deus bons, d'escríver avalòt. Aqueth mot qu'ei tanben catalan (avalot en catalan), enqüèra que lo mot catalan aja la significacion deu mot gascon arbaròt . Abalòt, segon Palay, que significa simplament atropament, rencontre de dus grops e abalotà's que vòu díser màve's tà formar un atropament. Sus la relacion qui arreliga abalot, arbaròt e abalut (latin voluta), que i tornarèi (EDIT 6 gèr de 2018: ved. messatge aquiu. Los mots catalans avalot e avalotar e espanhòu alborote/ar/o que semblan de construccion gascona, remontant tà lat. voluta via abalut: abalòt, abalotar e arbaròt, arbarotar).
Un aute mot desconeishut deu lexic occitan non-gascon qu'ei abarrotar. No'u trobaratz pas hens lo diccionari de Mistral, pas mei que abalòt. Aqueth mot abarrotar que m'a interessat pr'amor que'u trobam tanben en catalan e en las lengas iberoromanicas, totun dab significacions plan distintas de la deu mot gascon. Especificament en gascon, abarrotar que vòu díser bastonejar, perseguir en bastonejar. Abarrotà's que vòu díser patacà's a còps de barròt, de bastòrra. Lo mot abarrotar qu'ei construsit a partir de barròt, derivat afixat de barra qui, en gascon, e pòt designar ua sòrta de baston. Un barròt, especificament en gascon, que designa ua traca de bastòrra. Que's cau avisà's de que lo quite mot baston e pausa un problèma semantic en gascon, pr'amor deu risc de confusion dab un omonime baston de significat completament diferent. Lo mot baston qu'ei un gasconisme qui designa un pielat de palhas, gèrbas secas, tojas, heuç, qui serveish de sostratge. L'etimologia d'aqueth dusau mot baston que vien de basta, un gasconisme tà designar plantas com la toja, emplegadas d'autescòps com a sostratge entau bestiar. De la medisha manèira, que i a dus vèrbes bastoar en gascon. Lo prumèr, uei lo dia extint o guaireben extint, qu'ei l'equivalent gascon regular deu mot de formacion onguesa bastonar, aqueth darrèr mot qu'ei absent du diccionari de Palay. Totun, lo gascon qu'a conservat lo substantiu bastoada qui'n deriva (en occitan e en catalan: bastonada). Lo segon vèrbe bastoar que vau diser har (a)bastons, qu'ei a díser tribalhar en dalhar e amassar los vegetaus tà poder har lo sostratge . En gascon, lo bastoar qu'ei lo lòc on i creishen gèrbas o tojas. Jo que supausi qu'ei aquera possibilitat de confusion enter aqueths dus mots baston qui va provocar l'emplec deus mots barra e barròt en lòc de baston e l'extincion deu vèrbe bastoar com a sinonime de bastonejar, au profieit deu son aute sinonime abarrotar. En catalan com en gascon, lo vèrbe occitan bastonar n'i existeish pas, enqüèra que i trobam bastonada e, en gascon, bastoada. Per contra, lo gascon com lo catalan qu'an lo mot bastonejar, de formacion clarament non-gascona (en espanhòu: bastonear).
Dongas lo mot abarrotar que permet d'arrevirar en gascon lo mot occitan non-gascon bastonar, desconeishut en gascon. En catalan, lo mot abarrotar, de medisha etimologia, n'a pas briga la significacion deu mot gascon. Atau que nse'n ditz lo GDLC:
[de barrot] | ||
v tr 1 Falcar (l'estiba d'una nau) omplint tots els buits. | ||
2 1 Carregar (una nau) aprofitant tots els espais. | ||
2 p ext Emplenar completament, atapeir d'articles, de mercaderies, de persones, etc. (un magatzem, una botiga, un local, un vehicle, etc.). Abarrotar la nevera d'ampolles d'aigua. | ||
Aquera definicion qu'ei tanben la deu mot en castelhan segon lo DLE:
(De barrote).
(De barrote).
5. tr. Mar. Cargar un buque aprovechando hasta los sitios más pequeños de su bodega y cámaras, y a veces parte de su cubierta.
Qu'arretrobam las definicions 1 a 5 dab lo mot abarrotar en portugués. Com s'ac pòt véder, abarrotar en catalan, espanhòu e portugués n'a pas briga la significacion deu mot gascon, a maudespieit de la concordança perfèita de fòrma. Aquerò que s'explica per la diferéncia semantica enter lo mot gascon barròt e los mots barrot o barrote en las lengas de la peninsula. En las lengas vesias, barra non significa pas briga baston, qu'a meilèu lo significat deu mot francés barre. Abarrotar dab la significacion de l'occitan non-gascon bastonar qu'ei un gasconisme vertadèr, gessit de la substitucion deu mot baston, ambigú en gascon, per derivats de barra. Un aute mot probablament derivat de barra qu'ei barrica, gasconisme de la tecnologia viticòla adoptat per totas las lengas vesias, en particular peu francés (barrique). Que i tornaram un aute còp.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada