dijous, 11 d’octubre del 2007

Bramatopin en concèrt a la hèsta de Bossòst





En Aran tanben que saben hèr bramar lo topin e soar la boha gascona! Bramatopin n'ei pas un grop com quinsevolh aute. Qu'estó fondat per Paco Boya. Lo Paco qu'ei hilh de Les, en lo terçon deus quate lòcs. E actuaument qu'aucupa la carga de Sindic d'Aran (lo President deu Conselh Generau d'Aran eslejut en junh passat, lo cap de govèrn aranés, qué!). Que sap jogar d'un sarròt d'instruments de musica, en particular l'accordeon diatonic e la hlaguta, e qu'a tanben escriut libes en lenga nosta e en catalan. Aquiu qu'avetz uns quants trocets deu lor concèrt a la hèsta de Bossòst lo 14 d'agost d'engoan, que'us vos podem aufrir gràcias a Xavi Paba alias Superbronski. Lo Xavi qu'ei hilh de Bossòst mès que viu a Tarragona. Granmercés au Xavi !

Tà començar, l'imne bearnés, Aqueras montanhas, composat, segon la tradicion, per Gaston III de Foish-Bearn, mes coneishut com Gaston Febus (1343-1391). Aquera canta qu'ei vaduda l'imne d'Occitània, aquiu que l'avetz en version aranesa : Aqueres montanhes. Qu'ei seguida per ua dança de Bossost "Es aubades", que la dançan a la hèsta de la cremada deu haro, en particular, puish ua cançon dita de "pandera" e enfin mes danças. Lo Paco que hè l'acordeonista e la guitarrista de pès qu'ei Maria Vergés, encargada de la Cultura e de la Politica Lingüistica au Conselh Generau. Ua polemica politiciana, alimentada per l'oposicion, denoncia lo hèit que lo grop posca actuar tot en estar pagat peus sòus autorgats peu govèrn (doncas eths medish). Compreni plan la polemica, mès jo que pensi hèr carà's Bramatopin per tant chic de causa qu'estosse ua catastròfe ! Gràcias a Diu, Bramatopin que contunha de soar ! Que van a dar un concèrt a la Hèira deu Libe de Francfort, dedicada engoan a la cultura catalana, doman passat. Qu'an grabat sonque un CD. A quan lo CD venider? De notar: l'arribada recenta d'un contrabaishista dens lo grop.




E que saben tots plan las cantas nostas!!! Prumèr, l'auròst tà Joan Petit, composat per Miquèu Maffrand (lo Joan de Nadau), seguit per la comptina tradicionau plan coneishuda de tots los petits Calandrons.

En país de Vilafranca,
Que s'i lhevèn per milièrs,
Contra lo gran rèi de França,
En mil shèis cents quaranta tres,
Mès òc, praubòt, mès òc praubòt,
En mil shèis cents quaranta tres.

Entà har guèrra a la talha,
Qu'avèn causit tres capdaus,
L'un Laforca, l'aute Lapalha,
Joan Petit qu'èra lo tresau.
Mès òc, praubòt, mès òc, praubòt,
Joan Petit qu'èra lo tresau.

Per tota l'Occitania,
Que'us aperavan croquants,
N'avèn per tota causida,
Que la miseria o la sang.
Mes òc praubòt, mes òc praubòt
Que la miseria o la sang.

E qu'estón per tròp d'ahida
Venuts per los capulats,
Eths que vivèn de trahida,
Çò qui n'a pas jamei cambiat.
Mès òc praubòt, mès òc praubòt,
Çò qui n'a pas jamei cambiat.

Que'us hiquèn dessús l'arròda,
E que'us croishín tots los òs,
D'aqueth temps qu'èra la mòda
De's morir atau, tròç a tròç.
Mes òc praubòt, mes òc praubòt,
De's morir atau, tròç a tròç.

E qu'estó ua triste dança,
Dab la cama, e lo pè, e lo dit,
Atau per lo rei de França,
Atau que dançè Joan Petit.
Mes òc praubòt, mes òc praubòt,
Atau que dançè Joan petit.

E l'istuèra qu'a hèit son viatge,
Qu'a pres camin de cançon,
Camin de ronda taus mainatges,
Mes uei que sabem, tu e jo.
Mes òc praubòt, mes òc praubòt,
Mes uei que sabem, tu e jo
.


E ua canta de la Val d'Aran seguida per ua canta carnavalenca "Adiu praube carnaval", Joan-Francés Tisnèr que'n gravè ua version dab los Menestrèrs Gascons, bèth temps a.



Jo que jògui n'avetz pas jamès entenut cap rómba aranesa!!! Ja èra temps, ja!



E tà acabar, era famosa cançon "Adius ara Val d'Aran", composada peth nòste Miquèu Maffrand (Joan de Nadau) en gascon sud-orientau (era lenga de Haut-Comenge, que n'ei hilh, lo Miquèu) entàs Aranesi...qui l'an adoptada "tot seguit" (de tira).

Enten, enten, l'accordeon,
Dus pas de dança, ua cançon,
Eth haro que s'a alugat,
Sant Joan, Sant Joan, se n'ei tornat.

Val d'Aran, cap de Gasconha,
Luenh de tu, que'm cau partir,
Val d'Aran, cap de Garona,
Luenh de tu, que'm vau morir.

Era passejada, un ser d'estiu,
E com' te va? adiu, adiu,
Un tròç de pan, un còp de vin,
Parlar deth temps, damb eth vesin.

Es cueires luden sus eth bufet,
Totis es records ena paret,
Non se pot estancar eth temps,
Mès Aranés, tostemp, tostemp.

Tornar a pujar enquià era nhèu,
Un darrèr còp eth cap en cèu,
Setiat dessús eth gran calhau,
Guardar eth sorelh en gran portau.

Companhs de Les e de Bossòst,
De Salardú, de Vilamòs,
Brembatz-vo'n plan deth praube Joan
Qui a estimat tant era val d'Aran.