Normandia e França istorica

Dens ua entervista qu' Eric Astié dè a l'emission Punt de Vista de França 3-Aquitània (que non FR3, mercés, Jacme!!), emesa lo 22 de noveme passat , qu'expliquè quin estó mudat tà Normandia, segon eth "en la França istorica".

Aquò de la Normandia qui haré partida de la França istorica, per oposicion a Occitània que no'n seré pas, qu'ei plan segur ua bestiejada. Ua causa qui los occitanistas e semblan aver dificultats d'enténer qu'ei los Normands o los Picards com los Bretons non son pas mei - ni mens- francés que los Occitans.

La Normandia continentau qu'estó presa aus Anglés e annexada peu Rei de França en 1214, qu'ei a díser a penas 15 ans abans lo tractat de Meaux-Paris (1229) peu quau lo quite Rei de França s'assegurava l'annexion deu comtat de Tolosa, efectiva en 1271. La conquista de Normandia peus Francés, resultat d'ua guèrra heròtja, que miè tau partiment de la Normandia istorica enter dus reiaumes, uei lo dia enter dus Estats.

Que son Normands anglés qui son a l'origina de la wikipèdia en normand. Que s'i acceptan las diversas lenguas normandas, com e disen eths medishs, las de las islas com las deu continent.

Los petits Normands, se parlavan "patués" (normand) a l'escòla de la Republica, qu'èran castigats tan segurament com ac èran los petits Occitans quan e parlavan lo lor patués.

Los Normands de l'Estat anglés que son tanben a l'origina d'ua consciéncia modèrna de l' identitat normanda qui passa las frontèras estataus -ua nacionalitat, qué- en tot organizar rencontres pan-normands on s'i parla sonque lo normand. Los Normands que's pòden sentir ad aise dab nacionalitats multiplas, la normanda com la francesa o l'anglesa.

Ua auta causa qui mantuns occitanistas an dificultat d'enténer qu'ei lo normand ei (o èra) ua varietat de la lengua d'òil com ac ei lo francés, mès n'ei pas e n'ei pas jamei estat ua varietat de francés. Lo francés, dialècte de la lengua d'òil, s'a hèit lengua oficiau, d'acòrd, mès aquò n'a pas de cambiar la relacion filogenetica deu francés dab las autas varietats d'òil. E caleré considerar lo provençau e lo lengadocian coma dialèctes de la lengua aranesa, ara que l'aranés s'a hèit lengua oficiau? Segur que non ! Qu'ei tot parièr per las lenguas d'òil per arrepòrt au francés.

Que tròbi significatiu lo hèit que quan un Picard e voló crear ua wikipèdia en la soa lengua- se trobè dab un occitanista tà oposar-s'i en tot pretextar que picard e francés èran la medisha lengua. En realitat, aqueth occitanista s'enganava. La lengua francesa qu'ei un dialècte de la lengua d'òil, mès no's pòt pas escríver en picard ni en nada auta varietat non-francesa en la wikipèdia francesa. Non i a pas nada wikipèdia en "lengua d'òil" , on totas las varietats i serén admesas, en contra de l'occitan qu'a la soa. Exprimí's en picard qu'ei un dret fonamentau deus Picards, b'ei incredible qu'aqueth dret sia negat non pas sonque per l'Estat francés, mès quitament per un occitanista!!! Fin finau, los Picards, com ei dejà lo cas peus Valons e peus Normands, qu'auràn dret a la lor wikipèdia. Qu'ei sonque justícia.

PS la frasa deu jorn, en normand:

En mé, un êto est un rotchi, pus p'tit qu'un êta, en forme dé chouque ou trou. Un êtotchet est un p'tit êto.