Fin de l'endevinalha: la lenga deus Judius catalans a la fin de l'edat mitjancèra

Donc, qu'am decifrat lo petit tèxte en letras ebrèas:
שי אמב ונור װליאטץ אקאבאר
אם טוט אום אבריטץ א אושאר
דאום מאלבאט נובש לישאטץ אנגאנאר


si/se amb onor voliatts acabar"
am tot om awretts a usar"
d'om malbat no'ws (o no'bs) lessatts anganar

escriut dab la gràfia d'Alibert:
si amb onor volhatz acabar,
am totòm auretz a usar
d' òm malvat no'us leissatz anganar (enganar en lengadocian centrau, anganar en lengadocian deus donesanés-fenolhedés e país de sault segon la manièra de prononciar deu catalan orientau qui caracterisa aquestes dialèctes lengadocians ja miei- catalans)

ara escriut dab la gràfia de Fabra:
si amb honor vullats acabar
am tot hom haurets a usar
de hom malvat no us leixats enganar

En realitat, lo tèxte ei catalan, d'Empordan o de Rosselhon. Que s'ageish d'un extrèit d'un cant titolat en ebrèu שיר נשיר לחתן , sia Shir Nashir le Khatan (en gascon: cantem ua canta tau nòvi) e sostitolat en ebrèu: que compausè... (seguit en occitano-romanç): maestre Bonafes. Lo trobaratz dens l'assag de Jaume Riera i Sans: Cants de noces dels Jueus Catalans, parescut a las edicions"Llibres del Mall" a Barcelona (1974). Los Judius deu Nòrd de Catalonha, de tota evidéncia, practicavan enqüèra la lenga deus trobadors, enqüèra que catalanejant, mes d'un sègle après l'expulsion deus Judius deu reiaume de França. Los ligams enter Judius catalans, lengadocians e provençaus qu' èran estrets, se tractava de la medisha comunitat, unida per la lenga e la cultura. Totun, la lenga parlada peus Judius de Catalonha qu'èra plan lo catalan de l'epòca, aquiu qu'avem un cant compausat en la lenga deus trobadors (mes prononciada a la catalana orientau: enganan que soava anganan) mes los autes cants deu medish manuscrit que son en catalan blos. Qu'ei interessant de constatar la r finau deus infinitius qu'ei plan indicada per ua ר (rech), çò qui indica que devèva soar clarament, ja que la gràfia ebrèa deu romanç ei fonetica.