Cantaires judius arabo-andalós de Marròc (1)

L'Orquestra Andalós d'Israel qu'estó creat peu mètge e musician d'origina marroquina, Dr. Avi Amzallag, a despièit de que tot çò qui tocava a la cultura araba n'estosse pas guaire popular en Israèl. Qu'èra ua jòga vertadèra, e podem plan díser que s'ei plan escaduda! L'orquestra coneish un succès tant internacionau com nacionau. Lo son repertòri qu'ei en arabe e en ebrèu. Com la majoritat deus violonistas de l'orquèstra e son de formacion classica e d'origina...russa o deus país de l'ex-URSS, lo prumèr tribalh deu Dr Amzallag qu'estó de'us formar a l'estile orientau...(enqüèra que, s'espiatz una mapa, poderatz verificar que Moscòu e's situa fòrça mes a l'èst que non pas Casablanca o Marraqueish) ;))!

En la video qui segueish, los cantaires que son los hrairs Michel ("Mike") e Samy Karouchi. Aquiu que cantan en arabe. Lo cap d'orquestra qu'ei Tom Cohen.



Un deus mens cantaires preferrits qu'ei sens cap de dobte lo tenor Emile Zrihan. Vadut au Marròc, que hè de cantor en ua sinagòga d'Ashqelon (Israèl). En la video qui segueish, que canta los prumèrs coplets d'ua cançon tradicionau marroquina en arabe, puish que segueish en cantant un cant ebrèu, aparentat a la prumèra per la melodia, e utilizat per los judius marroquins coma cant deu shabbat. Lo cant ebrèu que comença a partir de 2min 25, l'estile no's ditz pas andalós per arren!




Aquiu que'u vedem acompanhat per ua version redusida de l'orquèstra, lo cant qu'ei un deu shabbat, doncas en ebrèu.




Ara qu'avetz lo plan conegut Ya Rayah deu compositor algeriano-parisenc Dahmane Amrani El Harachi, aquiu interpretat - magnificament - per Emile Zrihan acompanhat per l'Orquèstra Andalós d'Israèl, en "live" a Yafo (Jaffa).



Entà que poscatz cantar-la en tot dà'vs la docha deu matin, que'vs balhi las paraulas de la cançon dab ua traduccion en occitan.

Ya rayah win msafar trouh taaya wa twali
Oh tu qui te'n vas, tà on vas ? Acabaràs per tornar

Chhal nadmou laabad el ghaflin qablak ou qabli
Quant de monde pòc avisats ac an regretat abans de tu e jo

Chhal cheft al bouldan laamrine wa lber al khali
Quant de país suberpoblats e de regions desèrtas as vists ?

Chhal dhiyaat wqat chhal tzid mazal ou t'khali
Quant de temps as barrejat ? Quant e'n vas barrejar enqüèra e qué't deisharas ?

Ya lghayeb fi bled ennas chhal taaya ma tadjri
Oh tu l'emigrat, non deishas pas de córrer peu país deus autes

Tzid waad el qoudra wala zmane wenta ma tedri
Lo destin e lo temps segueishen lo lor camin mès tu'us ignoras.

Aalach qalbek hzine waalach hakdha ki zawali
Perqué ton còr ei tan triste ? Perqué demoras hicat aquiu com un malurós ?

Matdoum achadda wila tzid taalem ou tabni
Las dificultats passaran, e non bastiràs ni n'apreneràs pas arren mes atau

Maydoumou layyam walay doum seghrek ou seghri
Los dias passan, parièr com ta joentut e la mea

Ya hlilou meskine li ghab saadou ki zahri
Ô malurós que la sòrta t'a abandoat, coma la mea



Ya msafer naatik oussaayti addiha el bakri
Ô tu qui viatjas que't balhi un conselh de seguir sens trigar mes


Chouf ma yeslah bik qbal ma tbia ou ma techri
Mira çò qui't convien abans de véner o de crompar quau que sia


Ya nnayem djani khabrek ma sralek ma srali
Ô tu l'adromit, novèlas de tu que'm son arribadas, t'a aparit çò qui m'a aparit

Hakdha rad el qalb bel djbine sabhane El Aali
Atau torna lo còr a son Creador tot poderós.