Dus metòdes tà apréner lo gascon

Las edicions Per Noste que vienen de publicar A Hum de Calhau - le gascon en 25 leçons (tomes 1 & 2) per Patric Guilhemjoan e Ohazar. Libes de 200 paginas - 21,5 x 15,5 cm. Coma ditz la presentacion de l'òbra:
Aquiu un navèth metòde a l'encòp modèrne e practic, pedagogic e ludic concebut per Patric Guilhemjoan e lo dessinator Ohazar, coneishut peu son talent e l'arsec deu son calam. Lo purmèr tòme que compren tretze unitats d'aprentissatge e que s'acompanha d'un DVD audio ; lo segond dotze unitats e un CD audio. Aqueth apèr qu'ei destinat a un public diversificat : començants, monde qui parlan un chic, qui n'an pas parlat despuish longtemps... Qu'es tanben un supòrt pedagogic de cors entaus adultes.

Aquèth cors en koinè pan-gascona (basicament lo gascon occidentau shens las fòrmas deu subjonctiu en -i, ací remplaçadas per las de la lengua classica) que segueish las nòrmas fixadas dens lo diccionari francés-gascon en dus volumes de Per Noste. N'ei doncas pas completament en fasi dab las nòrmas de la lengua aranesa qui vòlen complir mes fidelament las preconizacions deu Conselh de la Lenga Occitana (C.L.O.).
Aus mots de la koinè gascona: vèrbe, filosòfe, telefòne, psicològue, que corresponen en aranés: vèrb; filosòf, telefòn, psicològ. Au mot triomfar deu diccionari que correspon en aranés la fòrma preconizada peu C.L.O. : trionfar. Les fòrmas dab ua e de sostien non son pas neutras ja qu' influeishen la pronóncia. Qu'ei amusant de constatar que mentre que los Aranés escriven "trionfar" , pronóncian plan [triomfar] (véder la gramatica d''Aitor Carrera) , quan "triomfar" es pronóncia... [trionfar] en gascon generau (véder lo diccionari Palai). En lo diccionari gascon-francés escriut en la grafia reformada de Chaplain, las causidas dab l'e de sostien son respectadas: vèrbe, telefòne etc, mentre que triomfar i ei estat logicament remplaçat per trionfar. Las fòrmas dab un e de sostien son estadas consacradas per la gramatica gascona de Romieu-Bianchi (Universitat de Bordèu) : que i trobam plan vèrbe e non pas vèrb.

Bon, tot aqueth devís tà'vs díser que lo metòde deu "Gascon lèu e plan" deu regretat Michel Grosclaude qu'a - per fin- un successor non (o pas tròp) eretic. Lo successor plan eretic qu'ei "Que parli gascon", en grafia reformada, de Rigosta e Chaplain, editat per Princi Negue. Enqüèra que tròbi la grafia reformada de Chaplain mes astuta e acabada que non pas la deu Conselh de la Lenga Occitana, notaratz que, personaument, sagi de demorar disciplinat e non l'apliqui pas. Totun, n'èi pas jamès esitat d'aconselhar l'emplec deu metòde de Rigosta-Chaplain aus qui volèvan apréner la leng(u)a. Pensi que la grafia reformada ei hèra pedagogica pr'amor que s'apressa mes de la pronóncia causida (la deu gascon occidentau). E tornar a la grafia de la Gleisa Occitana a partir de l'Eretica non pausa nada dificultat, mentre que l'invèrse supausa de prononciar lo gascon...plan coma cau, çò qui n'ei pas guaire evident en aprenent la lengua escriuta en grafia deu C.L.O. E de totas manièras, n'avèvam pas nat aute metòde de prepausar abans la parucion deu prumèr volume de A Hum de Calhau, alavetz...

En tot cas, aquiu qu'avetz dus metòdes tà apréner lo gascon. Com e soi tolosan, de segur que m'agradan los eretics occitans (perdon, volèvi díser gascons ;)) enqüèra que no'n sii un. E com abans que tot m'agrada la lengua, los dus metòdes que son en la mea bibliotèca e qu'aconselhi aus començaires de'us utilizar LOS DUS. Atau, n'avetz pas nada excusa tà non pas apréner lo gascon lèu e plan ;))!!!