La fèsta del Feretrar

Aquesta dimenjada comença la fèsta tolosana del grand Feretrar, coneguda en francés coma le Grand Fénétra. Autres còps, aquesta fèsta se celebrava dins lo barri tolosan del Feretrar, d'aquí lo nom. La mencion del Feretrar nos apareis pel primièr còp dins un document de 1077, que Isarn, avèsque de nòstra vila, i balha un terrenh coma present al Capitol de la Catedrala Sant-Estève. En latin (de glèisa), feretrum vòl dire reliquari, es a dire que designa lo moblet, generalament transportable, ont s'i conserva de rèstas d'un sant. Feretrarius es l'adjectiu que s'i rapòrta e que designa tanben la persona que s'encarga del feretrum. En anglés, aquesta persona que fasiá de gardian de relíquias (òc, èra un mestièr a l'Edat Mejana) s'apèla un "feretrar", escrit atal coma en occitan. Abans lo cristianisme, lo mot èra ja emplegat pels Romans que festejavan las "feretraliae", lo 9en de las calendas de març (21 de febrièr). S'i omenajavan los mòrts.

Ernèst Negre faguèt la mesa en relacion del Feretrar tolosan (lo lòc) amb lo Monte Feltro situat al nòrd de las marcas d'Ancòna. Aqueste mont foguèt mencionat en 885 coma « placitum feretrarum, ecclesiae feletrane» e en 1158 coma « commitatus feretrano ». En Negre supausava qu'al Feretrar tolosan coma al monte Feltro italian deviá exisitir a l'epòca galo-romana un monument dedicat a Jupiter Feretrarius o a Cupidon. Ara a Tolosa i a una glèisa, Nòstra Dòna del Feretrar, que se pòt aver substituït al monument religiós roman.

La fèsta del Feretrar es fòrça anciana e tipicament (e exclusivament) tolzana. Godolin la menciona. De caire religiós a l'origina, a pas pus res de veire amb lo culte dels mòrts ni quitament amb la religion a l'ora d'ara. Es venguda una fèsta folclorica e populara, amb de passa-carrièras e tot plen de musica tradicionala, occitana o pas. S'acabarà diluns que ven. A ieu m'agrada!


Mantunas dadas son estadas represas del blòg de Tolotsa , que ne siá mercejat.

De veire e d'escotar: los archius sonòrs e fotografics de la vila de Tolosa sul Grand Feretrar de 1969.

Seguida necrologica

Lo gran Robèrt Lafont que's morí, seguit peu petit Carbòn, lo medish dia.

Carbòn, 14au de nom, qu'ei un gat, perdon: un cat, un èste normaument radiós e actiu qui s'a popat la lèit de l'Occitanisme Bio e Ferroviari deu costat de Vic-la Gardiòla (Eraut) despuish la soa neishénça. Ua crèma de gat, que'm podetz créder, non se'n hè pas mei d'aquera sòrta. Que's suicidè gèr passat sense deishar nat mot d'explic, pas ua linha, cap arren, arren d'arren, plan a la mòda gatuna, qué.. Jo que'm dic aqueth gat non sabó pas suportar la notícia de la mort deu Robèrt.

Li dediqui aqueste pòst, praubòt...Se n'ac hèi cap, qui ac harà?

E puish gèr qu'èra lo Michael Jackson qui se n'anava tau son darrèr viatge.

Jo medish no'm senti pas tròp plan, tot sobte...

P.S. La Merike, era tostemp plan viva, gràcias a Diu, que'm hè arremarcar Farrah Fawcett que's morí gèr tanben. Que'm hè dòu mès...qui ei Farrah Fawcett? Que deu èster mei coneguda en çò deus Finlandés que non pas en çò deus Landés pas tan finets.

Occitan larg

Se non trobam pas nada traça de gasconisme dens l'occitan larg, non cau pas estonà's se mei d'un non saben pas hèr càber lo gascon dens l'occitan estret.
Qu'èra la reflexion deu dia.
Aqueste messatge es acabat, mercés plan de l'aver legit.

Baiona-Anglet-Biàrritz en gascon

Que'vs demoran dus dias tà enviar la vòsta òbra, escriuta en gascon plan segur, tau concors literari qui la vila de Baiona organiza dens l'encastre deu son hestenau. Que'vs cau enviar-la abans la fin deu mes de junh mieja-nueit, lo sagèth de la pòsta hent hé. Que hè drin com las declaracions deus imposts, mès bon, la comparason non va pas mes enlà.

Baiona, vila istoricament de lengua gascona, uei lo dia trilingüe (sustot francés desgraciadament), qu'apita aqueth concors en las soas tres lenguas: gascon, basco e francés.
Ua enqüèsta recenta qu'amuisha 17 per cent deus abitants de l'aglomeracion Baiona-Anglet-Adour (BAB) qu'afirman aver ua comprenença deu gascon, mès que son sonque 12 % los qui afirman poden parlà'u e los qui'u parlan plan que representan sonque 2 % de la populacion. Per comparason, los qui afirman compréner lo basco representan tanben 17 % deus poblants de BAB, dont la mitat e's pòden exprimir en aquesta lengua. .

Que cau soslinhar lo gascon n'ei pas ensenhat en nada escòla de BAB, au contra deu basco, e lo projècte d'obrir ua Calandreta a Anglet n'a desgraciadament pas podut viéner a la lutz.
Totun, que'm sembla la gasconitat de Baiona, qui èra abans completament ignorada o mespresada, qu'ei vaduda mes coneguda e apreciada peus Baionés medishs. Que cau encoratjar e felicitar particularament los de l'Associacion Ací Gasconha peu son tribalh de tot dia tà hèr la promocion de la lengua e la cultura gasconas en aqueth parçan deu país (v/g)ascon. La caminada n'ei pas briga acabada, clar, mès que i vam, e que hè gòi de constatar progrés.

Que cau tornar reclamar escòlas occitanas e ua television EN GASCON per Baiona com per la rèsta deus país gascons. Tots a Carcassona lo 24 d'octobre, qu'ei l'endret e lo dia, que siam occitanistas o pas.

Un maine tau domeni

Que's cau menshidar deus mots qui s'assemblan en lengadocian e en gascon mès qui n'an pas lo medish sens en las duas varietats occitanas. Qu'avem dejà vist lo mot gascon panteishar no's podèva pas virar per pantaissar en lengadocian mès plan per panteixar o pantaixar en catalan.
Un aute faus-amic qu'ei lo maine. Un maine gascon no's ditz pas maine en lengadocian mès domeni mentre un domeni en gascon que non vòu díser domeni en lengadocian ni domini en catalan.

Complicat, vertat?

Un maine en lengadocian qu'ei un bordalat en gascon, qu'ei a díser un grop de maisons o, mei sovent, puishqu 'èm en país gascons, de bòrdas, qui constitueishen un vilatjòt o un barri pro isolat. En catalan, que seré un llogaret o una caseria. Un maine en gascon que designa ua propietat, la tèrra e los immobles qui i son. La significacion de maine en gascon b'ei donc plan diferenta! Un maine en gascon que's ditz domeni e domini respectivament en lengadocian e en catalan.

En gascon, lo mot domeni qu'existeish plan mès n'a pas briga lo sens de maine. Un domeni que designa ua persona. Qu'ei un nòble qui ei l'urós propietari d'un maine. Lo maine deu nòble que's ditz lo domèc.

Adara que's pausa la question de quin virar en gascon l'expression domeni lingüistic o, dit en catalan, domini lingüístic. Se non volem pas introdusir nat neologisme o barbarisme, que podem perfeitament díser "maine lingüistic", ça'm sembla.
Los diccionaris gascons de Per Noste e de Chaplain que n'an adoptat un, de neologisme: domèni, dab ua e oberta, tà distingui'u de domeni, lo proprietari deu domèc. E perqué non pas està's dab maine, mes simplament?

Hèsta de la Musica 2009

La hèsta de la musica, dimenge de vrèspe, que la passèm au jardin Raimon VI de Tolosa dab amics bohaires e aboesistas deu Conservatòri Occitan de Tolosa . L'aboès, taus qui n'ac saben pas, qu'ei un clarin tradicionau deu Haut-Coseran. Qu'avè desaparegut a la mitat deu sègle passat, coma la boha landesa. Lo mèste Bernat Desblanc que l'a reviscolat, que'n fabrica e que l'ensenha au Conservatòri Occitan, com ac hè dab la boha medisha.





N'i a qui volèvan videos? Tè, aquiu que n'avetz.

Ua borrèia coseranesa: Ara montanha, plan coneguda, aquí jogada peus aboesistas e bohaires, acompanhat peu tambor. Que la podetz enténer cantada per la cobla aranesa Es Corbilhuèrs au mitan d'ua seguida de borrèias coseranesas, aquí, e la véder dançada peu public a la Capitala (Barcelona) sus ua video de l'infòc qui'm caleré tornar trobar.



Ua escotisha qui comença pas tròp plan: un colèga, arribat en retard, s'avè enganat de pihet, n'èra pas dens la bona tonalitat. Que jogava solet en sol, e nosatis en la, aquò n'èra pas tòp. La mea vesia que l'ac digó, mès eth que continuè tranquille. Qu'a ua excusa: s'enten pas arren dens ua cobla. Fin finala, lo Bernat qu'acabè per avisar-l'i e l'aute que cambiè de pihet. Jo qu'èri mort d'arríder (enfin, interiorament, e).



Un rondèu de las lanas, tanben plan conegut: a l'entorn de ma maison (o meison coma disen acerà). La boha que s'i sent a casa.




Ua auta escotisha, dab lo tambor (Que i a un bohaire, a man esquèrra, qui a hami de hèr lo pisson. Aquò qu'arriba, e).


E los aboesistas que'ns a regalat aquesta:
Los escolans de la mea classa de boha n'èran pas venguts pro nombrós, rai. Qu'avem passat ua pausa de las bonas.

Cotlliure de nit / Cotlliure de nueit

M'agraden les fotos dels monuments il.luminats que es reflecteixen a l'aigua. Heus aquí tres que vaig fer a Cotlliure fa qualques setmanes.

Que m'agradan las fòtos deus monuments illuminats qui's miralhan dens l'aiga. Aquiu que n'avetz tres qui hasoi a Cotlliure quauques setmanas a.

M'agradan las fòtos dels monuments illuminats que se miralhan dins l'aiga. Aquí n'avètz tres que faguèri a Cotlliure fa qualques setmanas.

La platja de Voramar i l'esglesia Santa Maria dels Àngels / La plaja de Voramar e la glèisa Senta Maria deus Anjos / La plaja de Voramar e la glèisa Santa Maria dels Àngels:


El castell dels Reis de Mallorca / Lo castèth deus Reis de Malhòrca / Lo castèl dels Reis de Malhòrca


El castell dels Reis de Mallorca, el convent dels Dominicans i el pujol de Pams on s'hi poden veure la Glorieta, el Molí dit de Cotlliure o de la Cortina i, a dalt, el fortí Sant-Elm / Lo castèth deus Reis de Malhòrca, lo convent deus Dominicans e lo serròt de Pams on s'i pòden véder la Glorieta, lo Molin dit de Cotlliure o de la Cortina e, en haut, lo fortin Sent-Elm / Lo castèl dels Reis de Malhòrca, lo convent dels Dominicans e lo puèg de Pams ont s'i pòdon veire la Glorieta, lo Molin dich de Cotlliure o de la Cortina, e denaut, lo fortin Sant-Elm.

Avesque o abesque?

Los diccionaris de gascon de Per Noste que preconizan d'escríver avesque çò qui 's pronóncia dens tots los parlars gascons abesque e non pas jamès auesque. Ja sabetz qu'en guaireben tots los parlars gascons - que hèn excepcion sonque los deu sud-oèst (Biarn, Baish Ador, Sud de las Lanas), los deu Haut Aran (Naut Aran) e quauques-uns de las franjas nòrd e sud-èst du maine gascon en contacte dab lo lengadocian- lo ve interior, quan e's tròba enter duas vocaus, e's pronóncia tostemp u (qu'ei a díser com lo ve doble dens lo mot anglés water) e non pas be. Atau, mots com cantava, davant, aver, ganivet, que soan /cantàua/, /dauàn/, /aué/, /ganiuét/... Lo ve d'alavetz qu'escapa ad aquera règla pr'amor aqueth mot que's descompausa en realitat en tres: a la vetz e lo ve en posicion iniciau que's pronóncia tostemp be.

Avesque que devara deu mot grec latinizat episcopus qui a tanben balhat obispo e bisbe respectivament en espanhòl e en catalan. Que'm sembla clar la grafia normau d'aqueth mot que deveré èster abesque e non pas avesque, en acòrd au còp dab l'etimologia e dab la manièra de prononcià'u. La grafia fautiva que'm sembla èster un francisme passat a l'occitan.

Totun, coma soi disciplinat (si, si!) e non pas partidari que cadun escriga a la soa mòda, que continuarèi d'escríver avesque en tot esperar ua refòrma ortografica tà lhevar aquera incoheréncia (enter autas).

P.S. Un lector, pas tròp aimable mès aquò rai, que'm demanda per mèl perqué escrivi /escriui/ tostemp e non pas tostemps, en contra de çò qu'ei indicat dens lo diccionari de Per Noste, puishque non cau escríver cadun a la soa mòda. Bon. L'ortografia de tostemp, non soi pas jo qui l'èi inventada. La grafia *tostemps qu'estó horagetada deu gascon peu regretat Joan Coromines pr'amor en la lengua nosta tostemp que soa /tustém/ e non pas autament (J. Coromines, El parlar de la Vall d’Aran. Gramàtica, diccionari i estudis lexicals sobre el gascó. Curial Edicions, Barcelona 1990, 2a ed. 1991). A mes, en aranés, auta lengua gascona e unica fòrma oficiau de la lengua occitana, qu'escriven tostemp tostemp e non pas jamès*tostemps. Doncas, qu'èi rasons de las bonas tà considerar tostemp com la man(i)èra corrècta d'escríver aqueth mot.

Jo també vull un Estat propi!!!

Nosaltres tenim un problema amb l'Estat francés, vosaltres en teniu un altre (o no serà el mateix, més o menys?) amb l'Estat espanyol.

Doncs el punt comú entre els nostres problemes respectius no serà ni l'Estat francés ni l'Estat espanyol, sinó l'Estat.
L'Estat és el mal absolut.

Per aguantar millor el mal, valdria més que l'Estat fos propi, clar.

Però allò que no veig tan clar és com un Estat que has de compartir amb els teus veïns pot ser propi?

L'ideal seria un Estat propi per a mi mateix. Fuck the veïns, que fan soroll els caps de setmana i que voten a favor de Sarkozy!!!

L'ors

L'ors que meritaré lhèu miélher que lo renom de maishanta lei qui l'an hèit, mes qu'èi paur de har lhevar un crit de viahòra e de'm har segotir las puç per la gent de casa, on son precisament los territòris d'elei deu pelut.
L'ors n'ei pas maishant, e si non n'arrencontratz guaire jamés quan caminatz en montanha, dens los bòscs destremats e sauvatges on s'agrada, qu'ei per'mor la bèstia qu'a lo nas fin e que huej l'òmi. — Ne'u balhem pas tòrt d'estar menshidèu, l'òmi qu'ei lo mei maishant deus herums. — Que's neureish d'arradits sabrosas, qui sap beròi trobar devath la tasca de las artigas e deus cujalars, d'aujons, de hagetas, d'amoras, d'averans, de castanhas, d'aglands, de mèu quan pòt aténher los pientis apielats en un clòt d'arbe boharòc, e tanben, de quan en quan, que sap, tant per tant un drinòt, getar la pata sus un cap de bestiar, meilèu deus joens, si's pòt. Tà la soa desencusa qu'ei juste de díser que n'ei pas tà cambiar de regime qui vad atau carnicèr, a mensh que sia ahamiat, qu'arriba aquò au moment de l'estiu on l'orsa, bona mair, s'aperceu que'u hè besonh de drin d'arpast tà har lèit, a fin e a mesura qui pravan los dus orsats qui'u vadón a la prima.
Dens lo temps on las seuvas crobivan la màger part deu territòri, l'ors qu'èra pertot comun (Gaston Febus be's morí en l'anant caçar a Sauvatèrra). Adara, la raça esclarida, que s'estuja aus horastars pregons deus pèis de montanha, on ei assegurat de poder cambiar d'esconetèras quan un vesiatge l'aveja. Qu'ei sustot dens la hauta Arièja, e, miélher enqüèra, en vath d'Aussau on a trobat drin de securitat, peus grans bòscs d'Auloron, despuish Sent Cristau, Lurbe, Eisús ; au Bager d'Arudi ; aus bòscs de la part deu Benó, d'Aspeigt, de Laruns, d'Aidas Cautas, de Herrana, de Gavàs, e, aus entorns deu Pic d'Aussau, bòscs de Cambelhs, Biós, etc.
Un o aute que n'aucidan tots ans, mes n'ei pas aquò qui pòt balhar l'ahida de qu'ajan lèu la pèth deu darrèr ; l'animau qu'ei pro herotge e prudent tà's virar lo criscon finau, e si'ns volèm desbrombar los quauques desaguís qui pòt har (ua dèsma haut o baish qu'ei aquerò, bitara ?) aquera fin, a la mea idea, que seré de dòu har. Si l'ors passava tà la legenda que'n seré lèu tot parièr tad eth com de las vielhas credenças au brochami e aus becuts...

Félix Mascaraux (1864-1945)

Aquera citacion, que l'èi trobada dens lo site, hèra interessant e au men sentit indispensable, bearnbearn.com deu mèste Andriu Horcada (Hourcade per l'estat-civiu).

Félix Mascaraux, conegut internacionaument peu sons tribalhs d'arqueològue e de preistorian amator, qu'èra tanben un escrivan d'expression biarnesa, ailàs guaire lejut uei lo dia. Que'u caleré tornar publicar.

E, tant qu'i soi, que v'arrecomandi la lectura de l'article que lo mèste A. Horcada escrigó a prepaus deus pretenduts - o pas- "francismes" en occitan. De meditar.

Reclams

Qu'èi arrecebut la darrèra gessida de la revista Reclams, oficiaument lo darrèr numerò de 2008.
Autes còps, aquera revista literària s'aperava Reclams de Biarn e de Gasconha, e los tèxtes qui i èran publicats ac èran tots en gascon. Uei, los Reclams non semblan pas mei ni de Biarn ni de Gasconha, e dens lo darrèr numerò, la màger part deus tèxtes non son quitament pas escriuts en gascon. N'ei pas normau, aquò. Que i a quauquarren qui va pas.
N'ei pas que non m'agrade de léger de tèxtes en occitan non-gascon, aquerò plan que non. La formula de la revista escriuta essenciaument en gascon dab quauques tèxtes en d'autas varietats occitanas, catalan inclús, no'm geinava pas briga. Au contra, que m'agradava. Totun, adara qu'avem passat ua hita. Que soi inquiet de constatar los tèxtes en gascon que son vaduts minoritaris dens la pròpia revista de Palai e de Camelat. La rason, non la coneishi pas. Lhèu ua manca de contribucions gasconas; lhèu quauquarren mei. Quina que'n sia, be'm hè hasti!!! Au cap de 25 ans de fidelitat a l'Escòla Gaston Febus, be'm còsta de constatar que lo genocidi culturau e's pòt notar dinc au còr de la revista nosta !!!!

La Font, encara! (per l'amic Manjacostel)

L'amic Manjacostel m'escriu que caleré virar La Hont de F. de Lartigue en occitan centrau. Nse'n prepausè ua version. Aquiu que l'avetz, un shinhalon retocada.

La Font

Plasenta, al còr d'un bòsc, dòrm la font perlada
Dejós los vèrns galhards e los sauses noseluts.
E l'ombra blava cai drecha dels pins brancuts,
Aparant la mossegada de l'estiu, desplasenta.

Un pichòt vial semenat de cocuts ,
En virolejant mena a la font polida ,
Cada matin i beu la bruna Margarida .
E i ausís sisclar los rossinhòls alats.

Lo corsatge badant, tal coma una miugrana
Pènusa, cabedièra torçuda, pren l'orjòl
Que gargolheja en s'emplenant plan doçament .

S'eissuga sul cap doas gotas d'aiga glaçada
E davant la font fresca e clara ont se miralha ,
Alisa sos pelses espelucats pel vent.

La Font (F. de Lartigue)

M'an reclamat per corrièl ua version en catalan deu poèma "La Hont" de François de Lartigue. Doncas aquiu que l'avetz.

La Hont

Plasenta, au còr d'un bòsc, que drom la hont perlida
Devath los vèrns sancers e los aubars bronchuts,
E l'ompra blura cai dreta deus pins branchuts,
Emparant l'escosor de l'estiu, esmalida.

Un petit senderòt pigalhat de cocuts,
En tot virabocà's menha a la hont polida,
Cada matin qu'i beu la bruna Margalida
E qu'audeish eishiclà's los roishinons aluts.

Lo corsatge badant, tau coma ua miugrana,
Pènusa, cabeder torclat, que pren la bana
Que gorgolheja en tot plenhà's plan doçament.

Qu'eishuga, sus son cap, dus gots d'aiga de ralha
E, davant la hont fresca e clara on se miralha,
Qu'alisoa sons peus espeluishats peu vent.

François de Lartigue (1892-1914)

François de Lartigue qu'èra d'Armanhac, on los sons pairs èran agricultors. Qu'avèva causit d'escríver los sons poèmas en koinè gascona e non pas en son parlar armanhaqués. La guèrra de 14 se l'emportè plan tròp d'òra, ailàs. Los sons poèmas qu'estón publicats en 1920 dens un recuelh titolat "Arrajadas gasconas" .

PS: M'an reclamat per corrièl ua virada deu poèma en catalan. Doncas, aquiu que l'avetz, drin bruta, mès aquò rai. Çò qui cau léger qu'ei la version gascona.


Plaent, al cor del bosc, hi dorm la font perlejada,
Sota dels verns robusts i dels salzes nuosos,
I l’ombra blava cau recte dels pins brancallosos
Emparant la cramada de l’estiu, molestadora

Una petita sendereta, sembrada de flors
En fer voltes mena a la font polida,
Cada matí hi beu la bruna Margarida,
En sentir els rossinyols pitejant.

El cosset badant, així com una magrana,
Descalça, capçana al cap, agafa el càntir
Que fa gloc gloc en tot omplir-se docetament.

S’eixuga, al cap, dues gotes d’aigua glaçada
I, davant la font fresca i clara on es miralla,
S’allisa els cabells despentinats pel vent.

A l'arrampa deus tons dits

En responsa a ua proposicion de Jesús-M. Tibau, que'vs deishi un poemet en versions gascona e catalana.

L’ocean deus tons uelhs
non coneish nada barana:
m’ i voi negar dab un sospir,
tà húger deu temps qui passa.
A l'arrampa deus tons dits,
l’eternitat que s’i hauça,
com lo só a la matiada.


L'oceà dels teus ulls
no coneix cap límit:
m’hi vull negar amb un sospir,
per fugir del temps que passa.
A la barana dels teus dits,
l’eternitat s’hi alça,
com el sol a la matinada.

La hèsta de la cerisa

Lo Peiroton qu'èra a Ceret per la hèsta de la cerisa e que i prenó quauques fòtos.

Notaratz la cara concentrada e fòrça espirituau de Gerí, campion tolosan de l'escopeishada d'òs de cerisa, aquiu en accion (urosament que non lei pas jamès lo men blòg, lo Gerí):















Sembla content, lo tipe:














Lo "challenger"de tostemp: Patric de Blanhac (E òc, a Ceret, los campions de l'escopeishada son tots d'Occitans deu país tolzan, eh!)





Bon, au finau: Gerí: 2, Patric 1.








Tè, i avè la "Banda Les Joyeux", que son deu país charnego pròishe Baiona (Sent Pèir de Moguerra en gascon, Hiriburu en basco, Saint Pierre d'Irube en francés)

Quin e's ditz jordon per vòste?

En la lengua nosta, aquèra fruta que's pòt díser lo/eth jordon, locaument l'/eth aligardon o, en Pirenèus de cap a la termièra lengadociana, eth gèrse. La planta qui produseish jordons qu'ei la / era jordoassa. En catalan estandard, (lo) jordon que's ditz (el) gerd e la jordoassa que's ditz la gerdera. De notar qu'en rosselhonés e en d'autas varietats catalanas, dísen gers com en occitan non-gascon e non pas gerd com en catalan estandard.

En occitan non-gascon, lo jordon que's vira per la fragosta o lo gers. La jordoassa qu'ei un fragostièr o un gersièr.
E per vòste, quin e's ditz jordon?

PS.Tà díser "jordon", Joan-Pèire "La Rapieta" qu'emplega "framboesa" en son nòrd-occitan, mentre La Felquera que'ns ditz los Aragonés qu'an lo medish mot com en gascon: chordón. Ua jordoassa qu'ei una chordonera en aragonés. En gascon, lo mot corresponent, de formacion regulara, *jordo(n)èra n'ei pas reportat per Palai, mentre aqueth mot qu'existeish plan en catalan de la Vath de Boí, segon l'Alcover (jordonera). Non sèi pas s'existirà en aranés, supausi que òc. De notar que jordó n'apareish pas dens la lista de mots catalans de l'Alcover, enqüèra que jordonera i sia plan. En cambi, que i trobam un sinonime plan estandardizat de gerd, la fòrma longa: gerdó, la fruta de la gerdonera. Qu'ei evident gerdó e jordon que son dus variants deu medish mot. Enqüèra que gerdó posca semblar provénguer de gerd per l'addicion deu sufixe diminutiu -o (n), n'ei probablament pas lo cas. Los noms de fruteta d'origina aquitano-pirenenca (non indo-europèa) acaban sovent per -o(n), botem com exemple aranhon / aranyó ; avajon / avajó, aligardon, ujon etc. Lo medish mot, lhèu *gertho dab la th deu mot anglés this, que podó miar a gerd, gers, gèrse o a gerdó se l'accent ei metut respectivament sus la prumèra o sus la segonda sillaba. Non cau pas desbrembar que, basicament, los mots non son pas accentuats en basco, unica lengua aquitano-pirenenca enqüera viva uei lo dia.