Lo plaser de perpensar e d'escríver en lenga gascona. Aquiu qu'avetz lo men caièr aubrit.
dilluns, 1 de juny del 2009
Quin e's ditz jordon per vòste?
En la lengua nosta, aquèra fruta que's pòt díser lo/eth jordon, locaument l'/eth aligardon o, en Pirenèus de cap a la termièra lengadociana, eth gèrse. La planta qui produseish jordons qu'ei la / era jordoassa. En catalan estandard, (lo) jordon que's ditz (el) gerd e la jordoassa que's ditz la gerdera. De notar qu'en rosselhonés e en d'autas varietats catalanas, dísen gers com en occitan non-gascon e non pas gerd com en catalan estandard.
En occitan non-gascon, lo jordon que's vira per la fragosta o lo gers. La jordoassa qu'ei un fragostièr o un gersièr.
E per vòste, quin e's ditz jordon?
PS.Tà díser "jordon", Joan-Pèire "La Rapieta" qu'emplega "framboesa" en son nòrd-occitan, mentre La Felquera que'ns ditz los Aragonés qu'an lo medish mot com en gascon: chordón. Ua jordoassa qu'ei una chordonera en aragonés. En gascon, lo mot corresponent, de formacion regulara, *jordo(n)èra n'ei pas reportat per Palai, mentre aqueth mot qu'existeish plan en catalan de la Vath de Boí, segon l'Alcover (jordonera). Non sèi pas s'existirà en aranés, supausi que òc. De notar que jordó n'apareish pas dens la lista de mots catalans de l'Alcover, enqüèra que jordonera i sia plan. En cambi, que i trobam un sinonime plan estandardizat de gerd, la fòrma longa: gerdó, la fruta de la gerdonera. Qu'ei evident gerdó e jordon que son dus variants deu medish mot. Enqüèra que gerdó posca semblar provénguer de gerd per l'addicion deu sufixe diminutiu -o (n), n'ei probablament pas lo cas. Los noms de fruteta d'origina aquitano-pirenenca (non indo-europèa) acaban sovent per -o(n), botem com exemple aranhon / aranyó ; avajon / avajó, aligardon, ujon etc. Lo medish mot, lhèu *gertho dab la th deu mot anglés this, que podó miar a gerd, gers, gèrse o a gerdó se l'accent ei metut respectivament sus la prumèra o sus la segonda sillaba. Non cau pas desbrembar que, basicament, los mots non son pas accentuats en basco, unica lengua aquitano-pirenenca enqüera viva uei lo dia.
Subscriure's a:
Comentaris del missatge (Atom)
5 comentaris:
Per mon occitan meitat charentés, meitat lemosin, quo es : framboesa :-)
Mas sabe pas se quò es jutjat a-u-t-e-n-t-i-c per las autoritats occitanas que fan autoritat.
Ne'n mai d'aquò, quo es pas enquera la sason ?
Nusaltros le decimos chordón a'l fruto e chordonera a la planta. Se'n cría muto per aquí¡¡¡Que en son de buens!!! Salut.
Mmmm... gerds... boníssims!
Qu'es ma frucha preferida !!! Oc-es aqui disem framboisa (lo "oi" lo dise [wej]).
De legir :
- la pagina dau Thesoc sus la framboisa :
http://thesaurus.unice.fr/recMot/tableauResultat.php?question=framboise
- ma novela "Framboisas" (un pauc de pub quò fai pas de mau) :
http://ieumaitot.nireblog.com/post/2009/03/27/framboisas
Això és vadelma en finès. Penso que la paraula sona bonica. M'agraden els gerds i lo blòg deu Joan també.
Publica un comentari a l'entrada