divendres, 26 de setembre del 2008

Talhèrs de Yiddish a Tolosa

N'ei pas lo bon blòg tà hèr passar l'anunci, mès aquò rai. Que'm hè gòi. Los amics de l'associacion tolosana "!לאָמיד רעדן - Lomir redn! (parlem! en yiddish) ns'avem finaument hicats d'acòrd tà organizar un cors de yiddish a la seguida deu kindergarten qui encontró un succès inesperat l'an passat. La demanda que'ns vien sustot deus joens de la tresau o quartau generacion, qu'an avut cap o ben pòc de contactes dab la lengua yiddish e qui volem recuperar la lengua e la cultura de lors ajòus. Segur que la musica klezmer qui, uei lo dia, podem escotar pertot, ajuda a mantier la cultura yiddish viva e modèrna. Au Rio Loco d'enguan, a Tolosa, que podom escotar mantuns grops, particularment lo deu David Krakauer, de Nava York. Totun, la cultura yiddish sens la lengua, qu'ei un pòc com ua garbura sens sau.


David Krakauer que'ns jòga de la musica contemporanèa, la cultura yiddish n'ei pas mòrta e que compta enqüèra.
Africa Bulgar - David Krakauer

David Krakauer - 08 - The Electric Sher - David Krakauer

La musica deu Karsten qu'ei "retro", qu'ei la de l'après-guèrra:
A Shud Dayne Trern (extrèit) - Karsten Troyke

Lo yiddish qu'ei la lengua mairau de la Peirotona. Un dia, la trobèi en larmas mentre èra a escotar ua cançon en yiddish coma la deu Karsten. S'avèva hicat en cap qu'era medeisha èra la darrèra a parlar yiddish, s'imaginava qu'après sa mòrt, degun non parlarà pas mei aquera lengua. Que'm semblè grèu, aquò. Lo yiddish viu enqüèra, e quitament a Tolosa, i trobam enqüèra locutors naturaus. Mès vertat qu'ei, coma tà l'occitan, los parents n'an pas jutjat necessari de transméter la lengua. Los parents de la Peirotona ac hasón simplament pr'amor non sabèvan pas parlar francés.

E ara son generacions de monde qui's tròban amputats de la lengua ancestrau e qui vòlen recuperar-la.

5 comentaris:

merike ha dit...

Adiu! Aquò qu'ei plan! Shens dobte podem escotar pertot, autan en Carrefour? ;-) Qu'ei ua lenga beròja! Salut!

賈尼 ha dit...

A una epòca i aviá l'associacion "Yiddishland dans les Cévennes" (se'm brembi plan del sieu nom). E sabes se existís encara?

merike ha dit...

Le yiddishland et les Cévennes de Judaiques Cultures

Lliri blanc ha dit...

gràcies per fer-nos escoltar aquesta musica i per això que fas per les llengues que van morint!

Joan de Peiroton ha dit...

Merike: A Carrefour? S'i pòt audir musica klezmer, màs pas tròp sovent!

Jànos: La coneissi pas. Ça que la, a Nimes, coneissi Dòna Hélène Domergue que parla yiddish e qu'anima un talhièr de danças tradicionaus deu yiddishland. Li consacrèri un messatge en genièr passat.

Lliri blanc: Gràcies a tu, poetessa!