A la recèrca de la palmèra de Quito

Après ua nueit caotica, que'm soi hicat a cercar las palmèras de Quito (Parajubaea cocoides). Aquera palmèra que s'assembla a un cocotièr, en realitat que n'ei un parent pro pròishe. Totun, qu'ei ua palmèra d'altitud (2 500 m) de las Andas equatoriaus, qu'ei a díser non soporta ni la calor tròp fòrta ni lo tòr (gèl). A Quito, que hè en generau un maximum de 20 °C lo dia (a l'ombra), a còps lo maximum puja dinca 26°C, o baisha dinca 14°C, mès en generau que hè autorn deus 20°C. E aquò, tota l'annada e tot dia. La nueit, que hè 10 °C, a còps 5°C. Aquera palmèra, la pòden cultivar sus la còsta californiana o de nava zelàndia on lo clima i ei suau, pas tròp caud. En França, no n'i a pas nada que i a subreviscut, me sembla. La palmèra de Quito qu'ei ua enigma, pr'amor que la trobam sonque cultivada en Equador e e lo sud vesin de Colómbia (Departament de Nariño), mès no'n s'i tròba pas nada a l'estat "sauvatge". Dinc a pauc, se pensava que non existiva pas nat exemplar sauvatge d'aquera espècia. Que i a plan exemplars sauvatges de "cocotièrs" andins deu medish genre mès sonque en Bolívia, e que's tracta de duas autas espècias, Parajubaea torallyi e Parajubaea sunkha. Dus botanistas bolivians que prepausèn la palmèra andina de l'Equador qu'èra en realitat un cultivar d'ua de las duas fòrmas bolivianas, aportat en Equador deu temps deus Incas o de la colonizacion. E puish recentament, l'an passat, un jesuita peruvian, professor d'etnobotanica, Dr Fernando (Pacho) Roca que descobrí un palmerar sauvatge de Parajubaea cocoides (l'espècia de l'Equador) au nòrd deu Peró, a uns 40 km de la frontièra dab l'Equador. Ne trobaratz ua fòto aquiu.

Dens lo claustre deu convent San Francisco (ara un musèu), que n'i a exemplars deus bèths (la palmèra mei petita de dreta qu'ei ua washingtonia).




Que's pòt véder un joen exemplar de P. cocoides, au hons:


N'i a tanben près de la catedrala on ei enterrat Sucre:


...E a la plaza grande:


Aquò ei lo palai de l'arquevescat, non s'i pòt pas véder nada palmèra de Quito:


mès que s'i podem restaurar:




En particular qu'i podem minjar un ceviche deliciós e pas tròp car dens ua cevicheria e pescaderia de las bonas: Pedro y Pablo.


En Occitània, que's cultiva l'espècia boliviana Parajubaea torallyi, mès son pas comuns, n'i a dus exemplars dens un jardin privat a Vic La Gardiòla (Eraut).